Οικολογικές προσαρμογές φυτοπλαγκτονικών ειδών στον θαλάσσιο ευτροφισμό

Abstract

Μελετήθηκαν τα μορφολογικά χαρακτηριστικά κυτάρρων φυτοπλαγκτού των επικρατέστερων ειδών που απαντήθηκαν σε εύτροφη και ολιγότροφη θαλάσσια περιοχή με σκοπό τον εντοπισμό διαφορών που οφείλονται στην επικράτηση συνθηκών ευτροφισμού. Ως περιοχή μελέτης χρησιμοποιήθηκε η παράκτια περιοχή ανατολικά της νήσου Λέσβου και συγκερκιμένα οι σταθμοί δειγματοληψίας Μ1 και Μ2, που έχεουν χαρακτηριστεί ως εύτροφος και ολιγότροφος αντίστοιχα σε προηγούμενες εργασίες. Για τα είκοσι επικρατέστερα φυτοπλαγκτονικά είδη υπολογίστηκε ο κυτταρικός αριθμός και καταγράφηκαν μορφολογικά χαρακτηριστικά, όπως το μήκος, το πλάτος, η περίμετρος, το εμβαδόν και ο όγκος του κάθε κυττάρου σε σύνολο 76 δειγμάτων που αντιστοιχούν σε διαφορετικά βάθη και μήνες δειγματοληψίας στους δύο σταθμούς Μ1 και Μ2. Ο συνολικός αριθμός κυττάρων και οι κυτταρικοί αριθμοί εννέα εκ των δεκαοκτώ ειδών που μελετήθηκαν ήταν μεγαλύτεροι στον εύτροφο σταθμό. Επίσης για το συνολικό κυτταρικό αριθμό παρουσιάστηκε εποχιακότητα στον εύτροφο σταθμό με υψηλότερη τιμή κατά την εποχή στρωματοποίησης σε σχέση με την εποχή ανάμιξης. Για την αξιολόγηση της δραστηριότητας των φυτοπλαγκτονικών κυττάρων εκτιμήθηκε η ειδική επιφάνεια που ορίζεται ως ο λόγος της επιφάνειας προς τον όγκο τους. Παρατηρήθηκαν διαφορές στην ειδική επιφάνεια των φυτοπλαγκτονικών κυττάρων μεταξύ των σταθμών, των βαθών δειγματοληψίας και της εποχής, οι οποίες αποδόθηκαν στην προσαρμογή των κυττάρων στις περιβαλλοντικές συνθήκες. Συγκεκριμένα η αύξηση της ειδικής επιφάνειας των κυττάρων επιτρέπει την εκμετάλλευση φτωχών θρεπτικών υποστρωμάτων και ταυτόχρονα συντελεί στην επίπλευση των κυττάρων και την μακρύτερη παραμονή στο επιφανειακό στρώμα. Η μελέτη των μορφολογικών χαρακτηριστικών των κυττάρων επέτρεψε την εξαγωγή σημαντικών συμπερασμάτων που αφορούν την οικολογική προσαρμογή των φυτοπλακτονικών ειδών σε συνθήκες θαλάσσιου ευτροφισμού.