Προσδιορισμός βαρέων μετάλλων στο μεσογειακό είδος του ψαριού Centroscymnus Coelolepis

Abstract

Η σημερινή εποχή χαρακτηρίζεται αναμφίβολα από αλματώδη τεχνολογική και συνάμα βιομηχανική ανάπτυξη. Η ανάπτυξή αυτή δεν συμβαδίζει απαραίτητα με και με τον όρο εξέλιξη, εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, καθώς το τίμημα της απόλαυσης αυτών των τεχνολογικών επιτευγμάτων, το πληρώνει ο ίδιος ο άνθρωπος θυσιάζοντας την ίδια του τη φύση. Το περιβάλλον είναι το πρώτο άμεσο θύμα καθώς σε αυτό διαχέονται επιβλαβείς και τοξικές ουσίες ως παραπροϊόντα της ανάπτυξης, με σαφής επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. Ανάμεσα στις επιβλαβείς αυτές ουσίες συγκαταλέγονται και τα μέταλλα τα οποία κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του περιοδικού πίνακα και σε σχέση με τα αμέταλλα παρουσιάζουν ιδιαίτερα μεγάλη πυκνότητα. Ο όρος βαρέα μέταλλα αναφέρεται σε εκείνα τα μεταλλικά στοιχεία που έχουν ειδικό βάρος μεγαλύτερο από αυτό του σιδήρου. Τέτοια είναι Π.χ. τα μέταλλα μόλυβδος, νικέλιο, υδράργυρος, βανάδιο, κάδμιο, κασσίτερος, ψευδάργυρος, χαλκός, μαγγάνιο κ.ά. Ορισμένα από τα βαρέα μέταλλα είναι σε ελάχιστες ποσότητες απαραίτητα συστατικά της ζωής, όπως πχ. ο χαλκός, το μαγγάνιο, το κοβάλτιο. κ.ά. Τα στοιχεία αυτά μαζί και με άλλες κατηγορίες στοιχείων είναι γνωστά ως ιχνοστοιχεία. Η έλλειψη των στοιχείων αυτών προκαλεί διάφορες παθήσεις στους ζώντες οργανισμούς. Αντίθετα τα στοιχεία αυτά, όταν βρεθούν σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις, γίνονται τοξικά και επικίνδυνα. Μερικά από τα βαρέα μέταλλα όχι μόνο δεν είναι απαραίτητα για η ζωή, αλλά αντίθετα δρουν βλαβερά και επικίνδυνα στον άνθρωπο όταν οι συγκεντρώσεις τους είναι υψηλότερες από ένα συγκεκριμένο όριο, τόσο στα ζώα όσο και στα φυτά. Τα κυριότερα από τα μέταλλα αυτά είναι ο μόλυβδος, το κάδμιο, ο χαλκός και ο ψευδάργυρος. Τα βαρέα μέταλλα θεωρούνται από τους πιο επικίνδυνους ρύπους του περιβάλλοντος. Κι αυτό επειδή τα βαρέα μέταλλα και οι ενώσεις τους, σε αντίθεση με τις οργανικές τοξικές ουσίες, δεν αποικοδομούνται αλλά παραμένουν στο περιβάλλον για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εισέρχονται απλώς σε κάποιο μικρό ή μεγάλο βιογεωχημικό κύκλο. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες πολλές φορές διαταράσσουν την ισορροπία τέτοιων κύκλων και προκαλούν υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων σε ζώντες οργανισμούς. Στις περιπτώσεις αυτές, έχουμε εμφάνιση διαφόρων διαταραχών στις βιολογικές δράσεις. Αυτό σημαίνει παθήσεις, ή ακόμη και το θάνατο των ζώντων οργανισμών.