Εφαρμογή της πολυκριτηριακής αννάλυσης στις δραστηριότητες εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου στην περιφέρεια Βορείου Αιγαίου

Abstract

Η σύσταση του Πρωτοκόλλου του Κιότο το Δεκέμβριο του 1997 αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα στην προσπάθεια περιορισμού των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Ο ενεργειακό τομέας είναι υπεύθυνος για την πλειοψηφία των εκπομπών, γι’ αυτό και αποτελεί το κρισιμότερο πεδίο, που πρέπει να ενεργήσει περιοριστικά. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός δυνατών εναλλακτικών δράσεων, που θα οδηγήσουν στην επιθυμητή μείωση στον τομέα αυτό, που χαρακτηρίζονται από διαφορετικό κόστος, δυσκολίες εφαρμογής, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδράσεις. Τα κριτήρια αυτά είναι που καθορίζουν και το βαθμό αποδοχής των εμπλεκομένων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Στην παρούσα εργασία, οι εναλλακτικές δυνατότητες αξιολογούνται από μία μέθοδο Πολυκριτηριακής Ανάλυσης (ELECTRE III), με στόχο τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Στο Κεφάλαιο 2 γίνεται αρχικά, κατόπιν βιβλιογραφικής έρευνας, μια παρουσίαση των κλιματικών αλλαγών και του φαινομένου του θερμοκηπίου. Αναλύεται ο ρόλος των αερίων του θερμοκηπίου, και οι επιπτώσεις στο κλίμα του πλανήτη από την αύξηση των εκπομπών των αερίων αυτών. Στη συνέχεια γίνεται μια ιστορική αναδρομή των δράσεων των Ηνωμένων Εθνών με αφορμή των προβληματισμό τους για τις κλιματικές αλλαγές, καταλήγοντας στη θέσπιση του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Ακολουθεί μια επιμέρους ανάλυση του περιεχομένου του Πρωτοκόλλου και των στόχων του, που θέτουν κάποιους περιορισμούς στις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου ανά κράτος. Τέλος, εισάγεται η έννοια της Πολυκριτηριακής Ανάλυσης (ΠΑ) και αναλύεται ο ρόλος της στη διαδικασία αξιολόγησης ζητημάτων ενεργειακού και περιβαλλοντικού σχεδιασμού. Παρουσιάζονται τα στάδια της ΠΑ, ενώ προσδιορίζεται η σημασία των πολλαπλών κριτηρίων και ο ρόλος των εμπλεκομένων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Αφού γίνει μια αναφορά στα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της πολυκριτηριακής αξιολόγησης, αναλύεται η μέθοδος ELECTRE III, που θα χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια. Στο 3ο Κεφάλαιο, μετά από μια σύντομη περιγραφή της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, που αποτελεί την περιοχή μελέτης της παρούσας εργασίας, υπολογίζονται, με τη βοήθεια του προγράμματος GEMIS, οι εκπομπές των βασικότερων αερίων του θερμοκηπίου, που οφείλονται στον ενεργειακό τομέα. Κατόπιν, γίνεται μια προσπάθεια «μοντελοποίησης» του προβλήματος στα πλαίσια της Πολυκριτηριακής Ανάλυσης. Ορίζεται το πρόβλημα και σχηματίζονται τα εναλλακτικά σενάρια. Ακολούθως επιλέγονται τα κριτήρια αξιολόγησης και οι λήπτες απόφασης και καθορίζονται οι βαθμοί βαρύτητας των κριτηρίων. Στο Κεφάλαιο 4 εφαρμόζεται η μέθοδος ELECTRE III. Κατασκευάζεται ο Πίνακας Αξιολόγησης και παρουσιάζονται οι τελικές κατατάξεις των σεναρίων για κάθε λήπτη απόφασης. Στο Κεφάλαιο 5 παρουσιάζεται η τελική κατάταξη των σεναρίων, ενώ αναλύονται τα αποτελέσματα σχετικά με τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου στην Περιφέρεια, αλλά και με την εφαρμογή της μεθόδου πολυκριτηριακής ανάλυσης. Τέλος, στο Κεφάλαιο 6 καταγράφονται τα συμπεράσματα, που προέκυψαν τόσο από τη βιβλιογραφική έρευνα όσο και από τη διεξαγωγή του πρακτικού μέρους της εργασίας αυτής.