Επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην πολιτιστική κληρονομιά

Abstract

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο γίνεται λόγος για την ατμοσφαιρική ρύπανση. Οι αναπτυγμένες χώρες χαρακτηρίζονται από μεγάλη παραγωγή και κατανάλωση αγαθών, με συνέπεια η ατμοσφαιρική ρύπανση να έχει αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες σε παγκόσμιο επίπεδο και να αποτελεί πλέον μια δύσκολα ελεγχόμενη απειλή. Οι συγκεντρώσεις των ρύπων στην ατμόσφαιρα δημιουργούν μεγάλα προβλήματα. Έχουν σημαντικές επιπτώσεις τόσο στην ποιότητα όσο και στη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής όσο και στο σύνολο των υπολοίπων έμβιων οργανισμών και των φυσικών οικοσυστημάτων του πλανήτη (Παυλογεωργάτος, 2003). Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει σοβαρές επιπτώσεις και στην υλική πολιτιστική κληρονομιά. Συντελεί στην καταστροφή των υλικών της με διάφορους τρόπους όπως με διάβρωση λόγω τριβής, με επικαθίσεις στα υλικά (αιωρούμενα σωματίδια κ.ά), με διάβρωση-οξείδωση από όξινες ουσίες και άλλα οξειδωτικά, μειώνοντας το αισθητικό κάλλος των μνημείων και των πολιτιστικών αγαθών και φτάνοντας μακροπρόθεσμα ως την καταστροφή τους. Τα υπαίθρια μνημεία απειλούνται εντονότερα από τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Οι διάφορες ρυπογόνες ουσίες, στην ατμόσφαιρα, μέσω της ξηρής εναπόθεσής τους και σε συνεργασία με την υγρασία του περιβάλλοντος προσβάλλουν τα δομικά υλικά των μνημείων ενώ και η φυσική βροχή με τη συνέργεια των ατμοσφαιρικών ρύπων μετατρέπεται σε όξινη επιδεινώνοντας την κατάσταση. Διάφοροι ατμοσφαιρικοί ρύποι προσβάλλουν ακόμα και τις συλλογές των σημαντικών πολιτιστικών αγαθών που φυλάσσονται στα μουσεία προκαλώντας την αύξηση της ταχύτητας της «φυσικής» φθοράς τους (Παυλογεωργάτος, 2003). Η παρούσα εργασία, η οποία αποτελείται από 3 κεφάλαια, καταγράφει τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην πολιτιστική κληρονομιά, προσπαθώντας να αναδείξει και να περιγράψει τις επιδράσεις των ρυπαντών στα υλικά που την αποτελούν . Το 1ο Κεφάλαιο αναφέρεται στην Ατμοσφαιρική Ρύπανση, στις Πηγές και στους Ατμοσφαιρικούς Ρύπους καθώς και στα όριά τους, στη σχετική Νομοθεσία και στις επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου. Το 2ο Κεφάλαιο επικεντρώνεται σε βασικές έννοιες και όρους της πολιτιστικής κληρονομιάς όπως πολιτιστικά αγαθά, μνημεία, διατήρηση, συντήρηση, προστασία, διάσωση, κ.ά. Το 3ο Κεφάλαιο αναδεικνύει τις επιπτώσεις της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης στο δομημένο περιβάλλον, στην πολιτιστική κληρονομιά και στα υλικά που την αποτελούν, όπως μέταλλα, δομικά υλικά, χαρτί, ξύλο, κ.ά. Το 4ο Κεφάλαιο καταγράφει τα σημαντικότερα συμπεράσματα που προέκυψαν από την εκπόνηση της συγκεκριμένης Πτυχιακής Εργασίας.