Οι ‘νέοι Ρωμιοί’ της Πόλης και το παράδειγμα της Βλάγκας: οι ‘Αντιοχείς’ στην εκπαιδευτική διαδικασία των μειονοτικών σχολείων

Abstract

Στην Κωνσταντινούπολη, στη θάλασσα του Μαρμαρά, βρίσκεται η παλιά ρωμαίικη συνοικία της Βλάγκας. Είναι γνωστή από τη Βυζαντινή εποχή, ενώ άκμασε κυρίως κατά τον 18ο-19ο αιώνα, όταν κατοικήθηκε από πληθυσμούς διαφόρων περιοχών οι οποίοι μετοίκησαν εκεί για οικονομικούς λόγους, για να βελτιώσουν το επίπεδο της ζωής τους . Σημάδια της εποχής εκείνης αποτελούν τα κτίρια και οι εκκλησιές της άλλοτε ακμάζουσας ρωμαίικης κοινότητας, που σήμερα «παλεύει να επιβιώσει» στα πλαίσια των σύγχρονων κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών, κρατώντας ανοιχτό το τελευταίο ρωμαίικο σχολείο σε όλη αυτή την περιοχή της παλιάς Πόλης που βρέχεται από τη θάλασσα του Μαρμαρά («εντός των τειχών»).Στις αρχές του 20ου αιώνα και μέχρι περίπου τα «Σεπτεμβριανά» του 1955, η κοινότητα άκμαζε και προόδευε. Σιγά-σιγά, από το 1955 και έπειτα, και στη συνέχεια το 1963-1964 , η κοινότητα άρχισε να φυλλοροεί και οι κάτοικοι μετανάστευσαν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό . Στο βιβλίο του μητρώου των μαθητών του σχολείου της Βλάγκας την περίοδο αυτή ο αριθμός των παιδιών μειώθηκε δραματικά. Σταδιακά μέχρι και σήμερα, το σχολείο της Βλάγκας κατάφερε να παραμείνει ανοιχτό, χάρη στον ερχομό των παιδιών των Ρωμιών της Αντιόχειας, τα οποία και άρχισαν σιγά-σιγά να εγγράφονται και να φοιτούν στα μειονοτικά σχολεία της Πόλης, καθώς και στον αγώνα των εφοροεπιτρόπων της κοινότητας της Βλάγκας να κρατήσουν το σχολείο εν λειτουργία -το μόνο απο όλες τις συνοικίες του Μαρμαρά- με κάθε κόστος, και βάζοντας πολλές φορές τις παιδαγωγικές αρχές σε δεύτερη μοίρα.Αυτά κυρίως τράβηξαν την προσοχή μου, κέντρισαν το ενδιαφέρον μου να τα παρατηρήσω και να τα αναδείξω μέσα από τη δική μου ματιά. Πολλοί μίλησαν και παρουσίασαν την Πόλη. Η δική μου «περιήγηση» γίνεται σε μια λησμονημένη γειτονιά της: τα βήματα των περισσότερων ελλήνων τουριστών δε φτάνουν μέχρι εδώ. Σταματούν στα γνωστά σε όλους μέρη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, του Βοσπόρου, της πλατείας Ταξίμ.