In vitro μελέτη της αντιοξειδωτικής δράσης εκχυλισμάτων της ερυθρής ποικιλίας σταφυλιού ¨Καλαμπάκι¨ Λήμνου και του αντίστοιχου ερυθρού οίνου

Abstract

Το κρασί και ειδικότερα το κόκκινο ως βασικό τρόφιμο της Μεσογειακής Διατροφής, αποτελεί από την αρχαιότητα βασικό στοιχείο της ελληνικής κουλτούρας και της παράδοσης. Εδώ και δεκαετίες έχουν διεξαχθεί πολλές μελέτες σχετικά με την επίδρασή του στην υγεία του ανθρώπου. Ιδιαίτερη μνεία έχει γίνει για τα φαινολικά συστατικά που περιέχει, τα οποία παρουσιάζουν αντιοξειδωτική δράση και μελετούνται προκειμένου να διευκρινηστούν τυχόν θετικές επιδράσεις στην υγεία του ανθρώπου. Τα φαινολικά συστατικά ενδέχεται να λαμβάνουν μέρος σε μηχανισμούς που προστατεύουν από την ανάπτυξη διάφορων χρόνιων νοσημάτων που έχουν ως αίτιο το οξειδωτικό στρες όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και κυρίως η αθηροσκλήρωση, ο διαβήτης, η παχυσαρκία και ο καρκίνος.Σκοπός της εν λόγο εργασίας ήταν η in vitro μελέτη της διατροφικής αξίας της ερυθρής ποικιλίας σταφυλιού Καλαμπάκι της Λήμνου και του αντίστοιχου ερυθρού οίνου μέσω του προσδιορισμού της αντιοξειδωτικής δράσης τους.Αρχικά το δείγμα του κρασιού συμπυκνώθηκε με σκοπό να απομακρυνθεί η αιθανόλη. Επιπλέον ακολούθησαν εκχυλίσεις κρασιού και σταφυλιού είτε με οξικό αιθυλεστέρα/διαιθυλαιθέρα είτε κατά Blight - Dyer. Προσδιορίστηκε το συνολικό φαινολικό περιεχόμενο των δειγμάτων με τη δοκιμασία Folin-Ciocalteau και ακολούθησε ο προσδιορισμός αντιοξειδωτικής δράσης στα επιμέρους δείγματα με τις δοκιμασίες DPPH, ABTS, FRAP, CUPRAC και της αναστολής της οξείδωσης πλάσματος από αίμα ανθρώπου.Το συνολικό φαινολικό περιεχόμενο του κρασιού με τη μέθοδο Folin-Ciocalteau κυμαίνεται από 2,12 - 3625 μg Γαλλικού οξέος (GA) και ο χυμός σταφυλιού παρουσιάζει την μικρότερη συγκέντρωση φαινολικών 1017,31 μg Γαλλικού οξέος (GA) σε σχέση με το συμπυκνωμένο κρασί, το οποίο είναι 11961 μg Γαλλικού οξέος (GA). Η δέσμευσης του 50% της ελεύθερης ρίζας DPPH απαιτεί 0,900 – 138,8 Trolox (nmol/mL) κρασιού και 0,3 – 44,1Trolox (nmol/ g) σταφυλιού. Το συμπύκνωμα κρασιού έχει τιμή 96,50 Trolox (nmol/mL) κρασιού. Αναφορικά με την δέσμευση της ελεύθερης ρίζας ABTS•+, ο χυμός σταφυλιού φαίνεται να είναι o δραστικότερος απαιτώντας 4,14 Trolox (nmol/mg σταφυλιού) σε σχέση με το συμπύκνωμα κρασιού. Ακολούθησαν οι δοκιμασίες οξείδωσης του πλάσματος, FRAP και CUPRAC, οι οποίες παρουσιάζουν αξιοπρόσεχτα αποτελέσματα για τις συγκεντρώσεις φαινολικών στο κρασί και το σταφύλι.Εν κατακλείδι προκύπτει ότι o ερυθρός οίνος από Καλαμπάκι της Λήμνου στο πλαίσιο μίας σωστής και ισορροπημένης διατροφής Μεσογειακού τύπου θα μπορούσε να ενισχύσει την άμυνα του οργανισμού με αντιοξειδωτικά συστατικά και να συμβάλει στην προστασία ένταντι ανάπτυξης χρόνιων νοσημάτων όπου το οξειδωτικό στρες μπορεί να αποτελεί έναν από τους αιτιολογικούς παράγοντες.

Wine, especially red wine, as a staple food of the Mediterranean diet is the key element of ancient Greek culture and tradition. During the past decades many studies have been conducted on its effect on human health. Wine phenolics, known for their antioxidant activities, have been the subjects of many scientific studies in order to identify any possible beneficial effect on human health. Phenolics may be part of biochemical mechanisms that exert a protective effect against the development of various chronic diseases where oxidative stress seems to be the main cause like cardiovascular disease and especially atherosclerosis, diabetes, obesity and cancer.The purpose of this work was the in vitro study of the nutritional value of the red grape variety of Kalabaki from Limnos and the one of the red wine that comes from it through the determination of their antioxidant properties.A part of the wine sample was concentrated in order to evaporate its ethanol content. Moreover, the samples of wine and grape were extracted with two methods. The first way of extraction was performed with ethyl acetate/diethyl and the second one according to Blight & Dyer. Total phenolics were determined in all sample by the Folin-Ciocalteau assay, followed by determination of antioxidant activity by DPPH, ABTS, FRAP, CURPAC and human blood plasma oxidation inhibition assays.Total phenolic content for the wine ranges from 2.12 to 3625 μg of gallic acid (GA) and grape juice has the lowest concentration of phenol 1017.31 μg of gallic acid (GA) in relation to the concentrated wine, which is 11961 μg of gallic acid (GA). Scavenging 50% of free radical of DPPH form wine and grape samples demant 0.900 – 138.8 Trolox (nmol/ mL) from wine samples and 0.3 – 44.1 Trolox (nmol/ g) from the grape samples. Similarly, the concentrated wine sample has a value 96,50 Trolox (nmol/ mL wine). Regarding the commitment of free radical ABTS • +, grape juice seems to be the most effective requiring 4.14 Trolox (nmol / mg grape juice). Inhibition of human plasma oxidation, FRAP and CUPRAC assays showed also antioxidant activities in both wine and grape sample.In conclusion, red wine from Kalabaki grape and Kalabaki grape of Limnos, when consumed in the frame of a proper and balanced Mediterranean diet may enhance through their antioxidatnts the ability of human organism to resit to chronic disease development caused by oxidative stress.