Οι σύγχρονες μορφές της αστικοποίησης και το ζήτημα της στατιστικής παρακολούθησης της: η πρόταση ενός σχετικού μεθοδολογικού προτύπου για την Ελλάδα

Abstract

Στην παρούσα διδακτορική διατριβή επιχειρούμε να διερευνήσουμε κατά πόσο έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στην Ευρώπη και μπορεί να προταθεί για την Ελλάδα ένα σύγχρονο πρότυπο για την στατιστική καταγραφή και παρακολούθηση της αστικοποίησης. Ένα τέτοιο πρότυπο έχει ως βασική προϋπόθεση την χρήση κοινών ορισμών και διαλειτουργικών χωρικών ονοματολογιών και αναφέρεται στην σύγχρονη προσέγγιση της αστικοποίησης, η οποία δίνει έμφαση στην λειτουργική διάσταση της, ενσωματώνοντας έτσι το φαινόμενο της περιαστικοποίησης. Στο πρώτο μέρος τίθεται το εννοιολογικό και θεωρητικό πλαίσιο σχετικά με τις έννοιες και τις πολύπλευρες προσεγγίσεις που αφορούν τις σύγχρονες μορφές της αστικοποίησης και την στενή σύνδεση τους με την παράμετρο της κινητικότητας. Επίσης γίνεται εκτενής επισκόπηση των σημαντικότερων προτύπων που έχουν υιοθετηθεί από επίσημα στατιστικά συστήματα άλλων χωρών και αφορούν τον προσδιορισμό και την παρακολούθηση της λειτουργικής αστικοποίησης. Στο δεύτερο μέρος επιχειρείται ο προσδιορισμός και η καταγραφή των Λειτουργικών Αστικών Περιοχών στην Ελλάδα, με την χρήση ενός προτύπου που βασίζεται σε αυτό των ‘Ευρύτερων Αστικών Ζωνών’ της Eurostat. Με βάση τα στοιχεία των δύο τελευταίων απογραφών πληθυσμού, αναδεικνύεται η ιδιαίτερη δυναμική των εξωτερικών ζωνών των Λειτουργικών Αστικών Περιοχών της χώρας κατά την περίοδο μεταξύ 1991 και 2001. Η εξαγωγή των συμπερασμάτων επικεντρώνεται ιδιαίτερα στην ανάγκη μιας νέας στατιστικής κατηγοριοποίησης του ελληνικού χώρου, βασισμένης στο κριτήριο της λειτουργικής αστικοποίησης του, η οποία θα προσφέρει ένα πρωταρχικό μεθοδολογικό εργαλείο για την παρακολούθηση των δημογραφικών εξελίξεων στις ραγδαία μετασχηματιζόμενες περιαστικές ζώνες της χώρας.