Aνάπτυξη ενός μεθοδολογικού πλαισίου δεικτών για την ανάλυση του τουριστικού τοπίου: εφαρμογή στα παράκτια νησιωτικά τουριστικά τοπία

Abstract

Η παρούσα διδακτορική διατριβή στοχεύει στην διαμόρφωση ενός μεθοδολογικού πλαισίου δεικτών «κατάστασης» για την ανάλυση της σύνθεσης και διάταξης των βασικών στοιχείων και μεταξύ τους σχέσεων ενός τουριστικού τοπίου. Κάτι ανάλογο απουσιάζει από την διεθνή βιβλιογραφία και από τον διεπιστημονικό χώρο των πεδίων που διαπραγματεύονται ζητήματα τόσο του τοπίου όσο και του τουρισμού. Η επίτευξη του παραπάνω στόχου γίνεται καταρχάς μέσω της εκτατικής και σε βάθος βιβλιογραφικής έρευνας επάνω στην εκτίμηση του τοπίου, καθώς και μέσω διεπιστημονικής ανάλυσης και κριτικής εξέτασης όλων των συναφών μεθόδων και τεχνικών από τους τομείς της Γεωγραφίας, της Αρχιτεκτονικής Τοπίου, της Xαρτογραφίας, της Στατιστικής, της Οικολογίας του Τοπίου και της επιστήμης του Τουρισμού. Με επαγωγική και απαγωγική σύνθεση όλων των παραπάνω επιτυγχάνεται η δόμηση ενός δόκιμου κατά το δυνατόν ολοκληρωμένου, ευέλικτου και συστηματικού μεθοδολογικού οργάνου για την αποτίμηση των ορατών αλλαγών που είναι δυνατόν να επιφέρει στη δομή ενός τοπίου η τουριστική ανάπτυξη. Η διατριβή διαρθρώνεται σε δύο βασικά μέρη: 1.To θεωρητικό, το οποίο επικεντρώνεται στην σύσταση του μεθοδολογικού πλαισίου, μέσω του οποίου επιχειρείται η ανάλυση όλων των πτυχών του τουρισμού και του τοπίου, όπως αυτές συνυφαίνονται στα τουριστικά τοπία, στην σύνθεση προσεγγίσεων που αντλούνται από ποιοτικές και ποσοτικές μεθόδους, στην εστίαση στις ιδιότητες των στοιχείων ενός τουριστικού τοπίου και στην τελική σύνθεση ενός μεθοδολογικού πλαισίου και ενός συνόλου δεικτών για την εκτίμηση του τουριστικού τοπίου. 2.Το εμπειρικό, το οποίο εστιάζεται στην εφαρμογή του μεθοδολογικού πλαισίου και των δεικτών αυτού για την εκτίμηση της δομής των στοιχείων και των τύπων κάλυψης του τουριστικού τοπίου της Κεφάλου στην Κω. Με τη βοήθεια των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών γίνεται χαρτογράφηση της περιοχής και σε συνδυασμό με στατιστικά προγράμματα εξάγονται τα αποτελέσματα της εφαρμογής αυτής στην περιοχή μελέτης. Το προτεινόμενο μεθοδολογικό πλαίσιο αποδεικνύεται με αυτό τον τρόπο ένα συγκροτημένο, συστηματικό και αποτελεσματικό εργαλείο ανάλυσης των βασικότερων στοιχείων και ιδιοτήτων της δομής ενός τουριστικού τοπίου, ικανό να χρησιμοποιηθεί από κάθε αναπτυξιακό φορέα και σχεδιαστή του χώρου και του τουρισμού, στα πλαίσια μελετών πολεοδομικών, χωροταξικών, περιβαλλοντικών, τοπίου, τουριστικού σχεδιασμού και γενικότερα της ολοκληρωμένης, βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης ενός τουριστικού προορισμού.