Αξιολόγηση βιωσιμότητας ειδικών τουριστικών προϊόντων: η περίπτωση της Λέσβου

Abstract

Τα τελευταία χρόνια γίνεται συχνά λόγος στη διεθνή βιβλιογραφία για τις ειδικές και εναλλακτικές μορφές τουρισμού (Ε.Ε.Μ.Τ.) και για την συμβολή τους στη βιώσιμη ανάπτυξη των προορισμών υποδοχής τουριστών. Έτσι, από την μία πλευρά υπάρχει η συνεχώς διευρυνόμενη αμφισβήτηση σχετικά με τη συμβολή του μαζικού τουρισμού παραλίας στη βιώσιμη ανάπτυξη των παράκτιων και νησιωτικών προορισμών και από την άλλη πλευρά υπάρχει η ανάδυση των Ε.Ε.Μ.Τ. ως εναλλακτική αναπτυξιακή προοπτική, τόσο για τους «κλασσικούς» προορισμούς των 3S, όσο και για «νέους» που έχουν διαφορετικά τουριστικά θέλγητρα. Κρίσιμο λοιπόν θεωρείται το ερώτημα της συνεισφοράς των νέων αυτών μορφών στην τοπική βιώσιμη ανάπτυξη. Για να θεωρηθεί ότι μία μορφή τουρισμού συμβάλει στη βιώσιμη ανάπτυξη ενός προορισμού, είναι απαραίτητο αυτή η μορφή να είναι αποδοτική. Προκειμένου να αξιολογηθεί η βιωσιμότητα των τουριστικών προϊόντων απαραίτητο είναι ένα εργαλείο ανάλυσης, το οποίο βοηθάει στο σχεδιασμό της τοπικής τουριστικής πολιτικής και στη λήψη αποφάσεων. Αυτό γίνεται μέσα από τον προσδιορισμό αφενός της απόδοση των μορφών αυτών και αφετέρου των επιπτώσεων που αυτές έχουν στον προορισμό που τις φιλοξενεί. Στην παρούσα διατριβή προτείνεται μια μεθοδολογία μέτρησης και αξιολόγησης των αποδόσεων των διαφορετικών τουριστικών προϊόντων στους προορισμούς. Η εφαρμογή της μεθοδολογίας αυτής γίνεται μέσα από την ανάλυση μίας περίπτωσης μελέτης στην οποία συγκρίνονται ως προς την απόδοσή τους διαφορετικά ειδικά τουριστικά προϊόντα με τον μαζικό τουρισμό παραλίας, προσδιορίζονται οι διαφορές τους και οι παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση των τουριστικών προϊόντων. Η περίπτωση μελέτης αφορά στο νησί της Λέσβου και τα προϊόντα του μαζικού τουρισμού παραλίας, του συνεδριακού τουρισμού, του προσκυνηματικού τουρισμού και του τουρισμού παρατήρησης πουλιών.