Εναλλακτικές μορφές εκπαίδευσης: η χρήση εικονικών κόσμων στην ηλεκτρονική μάθηση

Abstract

Η παρούσα εργασία είναι συγκριτική μελέτη της μαθησιακής εμπειρίας μεταξύ ενός τρισδιάστατου εικονικού περιβάλλοντος (Second Life) και ενός δισδιάστατου εικονικού περιβάλλοντος (BlackBoard Vista). Η έρευνα προσπάθησε να μελετήσει τον τρόπο με τον οποίο οι εικονικοί κόσμοι μπορούν να υποστηρίξουν τις διαδικασίες της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.Ως έννοια-κλειδί των διαδικτυακών δραστηριοτήτων σε εικονικά περιβάλλοντα εξετάστηκε η "κοινωνική παρουσία", η οποία συνδέεται με την έννοια "μέσο επικοινωνίας" (που ήταν η ανεξάρτητη μεταβλητή της τρέχουσας έρευνας) και τις έννοιες "αλληλεπίδραση", "αντιληπτή μάθηση" και "ικανοποίηση" (που ήταν εδώ οι εξαρτημένες μεταβλητές). Τα ερευνητικά ερωτήματα αφορούσαν στην ανίχνευση τυχόν διαφορών των μεταβλητών στα δύο περιβάλλοντα και στην ερμηνεία των διαφορών αυτών. Ως μέθοδος έρευνας επιλέχτηκε το εκπαιδευτικό πείραμα. Το δείγμα της έρευνας ήταν η τάξη 2010-11 των φοιτητών/τριών του ΜΠΣ «Φύλο και Νέα Εκπαιδευτικά και Εργασιακά Περιβάλλοντα στην Κοινωνία της Πληροφορίας». Οι φοιτητές/ήτριες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: την πειραματική ομάδα του SL και την ομάδα ελέγχου του Vista. Για τρεις εβδομάδες οι δύο ομάδες παρακολούθησαν πραγματικές δραστηριότητες στα δύο διαφορετικά περιβάλλοντα. Η έρευνα υλοποιήθηκε με ποσοτικές και ποιοτικές μεθόδους.Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι εικονικοί κόσμοι, ως εργαλεία σύγχρονης επικοινωνίας και προσομοίωσης περιβάλλοντος, όταν χρησιμοποιούνται σε εξ αποστάσεως προγράμματα σπουδών, μπορούν να ενισχύσουν την αίσθηση συμπαρουσίας των μελών της τάξης, να διευκολύνουν την αλληλεπίδραση και να αυξήσουν την ικανοποίηση των φοιτητών από την εκπαιδευτική διαδικασία. Λόγω του ότι η παρούσα έρευνα δείχνει ότι οι εικονικοί κόσμοι μπορούν να υποστηρίξουν την εφαρμογή συνεργατικών μοντέλων μάθησης εξ αποστάσεως, σε επόμενες έρευνες θα πρέπει να μελετηθεί η εφαρμογή συνεργατικών δραστηριοτήτων σε εικονικούς κόσμους.

This dissertation is a comparative study of the learning experience between a three-dimensional virtual environment (Second Life) and a two-dimensional virtual environment (BlackBoard Vista). The research attempted to investigate how virtual worlds can support the processes of a distance education program.As a key concept of online activities in virtual environments was considered the "social presence", which is connected with the concept "medium" (the independent variable of the current research) and the concepts "interaction", "perceived learning" and "satisfaction" (dependent variables of the current research). The research questions tried to detect differences of the variables in both environments and the interpretation of these differences.As a research method was used the educational experiment. The sample was the 2010-11 class of students of the postgraduate program "Gender and New Educational and Working Environments in the Information Society". The class was divided in two groups of students: the experimental group of SL and the control group of Vista. For three weeks the two groups attended actual educational activities in the two different environments. The research used quantitative and qualitative methods.The results showed that virtual worlds as tools of synchronous communication and simulated environment, when used in distance education programs, can foster the co-presence among the members of the class, facilitate interaction and increase the students’ satisfaction from the educational process. As the current research shows that virtual worlds can support the collaborative models of distance learning, subsequent studies have to investigate learning scenarios with collaborative activities in virtual worlds.