Εφαρμοσμένες τεχνικές οικονομετρικής προβλεψιμότητας στις ναυτιλιακές αγορές

Abstract

Η οικονομετρία αποτελεί μία σύγχρονη επιστήμη, που σκοπό έχει να μελετήσει, να αναλύσει και να ερμηνεύσει πολύπλοκα οικονομικά φαινόμενα, μέσα από σύνθετα υποδείγματα και εφαρμογές. Η ναυτιλία, ως επιστήμη και ως πεδίο οικονομικής δραστηριοποίησης θεωρείται από τις πιο δυσερμήνευτες και περίπλοκες βιομηχανίες στην παγκόσμια οικονομία. Πολλοί μελετητές και ερευνητές έχουν ασχοληθεί με την αποκρυπτογράφηση του τρόπου λειτουργίας των ναυτιλιακών αγορών. Ειδικότερα, τα τελευταία χρόνια η ανάπτυξη της εφαρμοσμένης οικονομετρίας παρέχει αρκετά εργαλεία, ώστε να προσεγγιστεί με τον ορθολογικότερο τρόπο, ο δυναμικός χώρος της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Όμως, υπάρχει μια ευρεία διασπορά των μελετών, όπου κάθε μελετητής επικεντρώνεται σε μια ομάδα υποδειγμάτων, χωρίς να εξετάζει τη δυνατότητα ερμηνείας των υπολοίπων υποδειγμάτων. Ακόμα, το κάθε υπόδειγμα εφαρμόζεται σε ένα περιορισμένο χρονικό δείγμα και επομένως η εξαγωγή των αποτελεσμάτων περιορίζεται, δίχως να είναι δυνατή η γενίκευση των συμπερασμάτων. Η παρούσα διδακτορική διατριβή εξετάζει ενδελεχώς, τα κυριότερα υποδείγματα της εφαρμοσμένης οικονομετρίας, που συνοψίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες, τις πολλαπλές παλινδρομήσεις, τα συστήματα πολλαπλών εξισώσεων και τα μονομεταβλητά υποδείγματα χρονοσειρών. Η έρευνα αυτή πραγματοποιεί μια ολοκληρωμένη και συστηματική οικονομετρική ανάλυση, χρησιμοποιώντας διάφορα υποδείγματα, ώστε να συγκρίνει και να προτείνει συγκεκριμένες ποσοτικές οικονομικές σχέσεις, που αναπτύσσονται μεταξύ των ναυτιλιακών αγορών. Επιπρόσθετα, η ανάλυση χρησιμοποιεί τις μετρήσεις και τα αποτελέσματα των υποδειγμάτων για να διενεργήσει προβλέψεις, τόσο εντός όσο και εκτός του χρονικού δείγματος, και περιλαμβάνει μηνιαίες παρατηρήσεις από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 μέχρι και τις αρχές του 2011. Οι προβλέψεις είναι το αποκορύφωμα της οικονομετρικής ανάλυσης, όπου προϋποθέτουν τον ακριβή και ορθό προσδιορισμό των ποσοτικών σχέσεων ανά ναυτιλιακή αγορά. Οι προβλέψεις που εξετάζονται χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες, την ιστορική, την ex post και την ex ante. Έτσι, τα υποδείγματα, με βάση την προβλεπτική τους ικανότητα, αρχικά αξιολογούνται και στη συνέχεια ιεραρχούνται με βάση τα σφάλματα προβλεψιμότητας. Με αυτόν τον τρόπο είναι δυνατό να καθοριστούν τα υποδείγματα, που είναι κατάλληλα για την ορθολογική λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων και να χρησιμοποιηθούν για τη σωστή άσκηση πολιτικής από τους συμμετέχοντες στη ναυτιλία. Η οικονομετρική ανάλυση και οι προβλέψεις δεν περιορίζονται σε μία ναυτιλιακή αγορά ή σε έναν τύπο πλοίου, αλλά περιλαμβάνουν σε μια διαφοροποιημένη (disaggregated) ανάλυση και τις τέσσερις ναυτιλιακές αγορές για τις αγορές δεξαμενοπλοίων και φορτηγών πλοίων. Με αυτό τον τρόπο παρουσιάζεται η συνολική εικόνα της ναυτιλιακής βιομηχανίας, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που αναπτύσσει η κάθε αγορά και ο κάθε τύπος πλοίου. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων δείχνουν ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων, τα συστήματα πολλαπλών εξισώσεων δίνουν ακριβέστερες προβλέψεις σε σχέση με τις υπόλοιπες κατηγορίες υποδειγμάτων. Το συμπέρασμα αυτό δηλώνει τη σχέση αλληλεξάρτησης και ανατροφοδότησης που υπάρχει μεταξύ των ναυτιλιακών αγορών. Ακόμα, τα μονομεταβλητά υποδείγματα δίνουν πιο αξιόπιστες ex post προβλέψεις μόνο όταν επικρατούν συνθήκες έντονης μεταβλητότητας των τιμών. Τα συμπεράσματα αυτά δίνουν κρίσιμες πληροφορίες για την εξέλιξη της μελλοντικής πορείας της κάθε αγοράς, που επιπρόσθετα εξετάζεται και από τις προβλέψεις ex ante. Εκτός από τη διενέργεια των τριών προηγούμενων κατηγοριών προβλέψεων, η έρευνα κατορθώνει μέσα από τη θεωρία του συνδυασμού προβλέψεων να μειώσει ακόμα, περισσότερα τα σφάλματα προβλεψιμότητας. Επομένως, η διατριβή καταλήγει στην πρόταση μιας αξιοποιήσιμης μεθοδολογίας και ενός πρακτικού εργαλείου προβλεψιμότητας των τιμών των ναυτιλιακών αγορών για τις αγορές της χύδην ναυτιλίας.

Econometrics constitutes a modern science, which has as aim to study, analyze and to interpret complicated economical phenomena, through sophisticated models and applications. Shipping, as science and as a field of economic activation is considered as one of the most dynamic and complicated industries in the world economy. Many researchers have dealt with the decipherment of shipping markets. More specifically, the growth of applied econometrics provides many tools the recent years, in order to analyse the dynamics of shipping industry in more rational way. However, there are many studies, where each researcher is only focused in a limited number of models, without the examination and the interpretation of remaining econometric models. Still, each model is applied in a limited sample of data and consequently it isn’t consistent to use the estimated results in order to draw general conclusions. This doctoral thesis examines analytically the most important models of applied econometrics, which are summarised in three basic categories, dynamic multiple regressions, multiple equation models and univariate time-series models. This extensive research realises a completed and systematic econometric analysis, using a lot of various models in order to compare and to propose specific quantitative economic relations, which are developed among the four shipping markets (freight market, second-hand market, newbuilding market and scrap market). Analysis also uses the estimates and the results of models in order to generate forecasts so much in the sample as beyond the original estimation period. The estimation sample includes monthly observations from the beginning of 70’s until the beginning of 2011. Forecasts are the cornerstone of econometric analysis, where they presuppose the precise and equitable determination of quantitative relations per shipping market. For this reason, the forecasts, which are examined, are separated in three basic categories, historical simulation, ex post and ex ante. Thus, the models are evaluated according to their forecasting accuracy and also are categorized according to their predicting errors. In this way, it can be determined which models are more suitable for rational decision-making policy and especially for policy analysis from participants in the shipping industry. More specifically, this econometric analysis and the generated forecasts are not limited in one shipping market or a type of vessel, but they extend according to a disaggregated analysis in all shipping markets in both the markets of tankers and bulk carriers. In this way, it is presented the whole picture of shipping industry with the particular characteristics that each market and each type of vessel develops during the years. The results of estimation show that in most of cases, multiple equation models give more precise forecasts concerning the other categories of econometric models. This conclusion reveals the relation of interdependence and feedback which exists among the shipping markets. Also, the univariate time-series models give better forecasting performance only in cases where there is intense volatility of variables. All these conclusions give critical information about the future development of each shipping market, which is also examined also by the ex ante forecasts. Apart from the previous analysis of the three categories of forecasts, the research achieves through the theory of combining forecasts to decrease even more the forecast errors. Consequently, the thesis proposes an exploitable methodology and a practical forecasting tool for the prices of shipping markets in case of bulk shipping market.