Αξιολόγηση ποσοτικών μεθόδων για την εκτίμηση της ρύπανσης παράκτιων υδάτων

Abstract

Στην παρούσα διατριβή αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα ποσοτικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της ρύπανσης παράκτιων υδάτων. Εξετάστηκε η χρησιμότητα εργαστηριακών καλλιεργειών φυτοπλαγκτού για την εκτίμηση της τοξικότητας ορισμένων χημικών ενώσεων και διερευνήθηκε η δυνατότητα εφαρμογής του μοντέλου Lotka-Volterra για την περιγραφή της ανάπτυξης καλλιεργειών με ένα ή δύο είδη. Τα συστήματα μικρόκοσμων, που προφέρονται για τη μελέτη οικολογικών φαινόμενων, αξιολογήθηκαν ως προς την ευαισθησία τους να αποδώσουν διαταραχές σε επίπεδο βιοκοινωνίας. Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντικές μεταβολές στη βιομάζα και ορισμένους οικολογικούς δείκτες, αλλά περιορισμένη ευαισθησία στην τεκμηρίωση διαφόρων με πολυδιάστατες στατιστικές μεθόδους. Περαιτέρω προσέγγιση σε επίπεδο πραγματικού οικοσυστήματος έγινε με τη χρήση μαθηματικού μοντέλου προσομοίωσης. Η προσομοίωση ήταν ικανοποιητική στην περιγραφή μεγάλου εύρους ευτροφικών συνθηκών. Παρ’ όλα αυτά, η χρήση του απαιτεί σημαντική πληροφορία πεδίου, που αναφέρεται σε ρυθμούς μεταβολής χημικών και βιολογικών παραμέτρων, η μέτρηση των οποίων είναι δυσχερέστατη. Η πολυδιάστατη προσέγγιση χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα διατριβή για τη σύνθεση των οικολογικών και κοινωνικό-οικονομικών δεδομένων της παράκτιας ζώνης, προκειμένου να αναπτυχθεί μεθοδολογία ποσοτικής συνεκτίμησης περιβαλλοντικών προβλημάτων και κοινωνικό-οικονομικών προτεραιοτήτων σε θέματα σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων στις παράκτιες περιοχές. Οι πολυκριτηριακές μέθοδοι ανάλυσης, που μέχρι σήμερα έχουν εφαρμοσθεί στον τομέα του σχεδιασμού και της ανάλυσης πολιτικής, χρησιμοποιήθηκαν για την εκτίμηση ευτροφικών καταστάσεων. Τα αποτελέσματα ήταν σε συμφωνία με εκείνα πολυδιάστατων μεθόδων που επίσης εφαρμόσθηκαν στην περιοχή, γεγονός που υποδεικνύει τη δυνατότητα ενσωμάτωσης οικολογικών δεδομένων σε σύνθετα κοινωνικό-οικονομικά συστήματα λήψης αποφάσεων. Εφαρμογή της σύνθετης αυτής προσέγγισης έγινε σε συνδυασμό με πολυδιάστατες μεθόδους σε πέντε ζώνες της Ρόδου με διαφορετικές οικονομικές δραστηριότητες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μπορούν να ποσοτικοποιηθούν οι σχέσεις μεταξύ αλληλοσυγκρουόμενων δραστηριοτήτων και ποιότητας περιβάλλοντος. Από την αξιολόγηση όλων των μεθόδων που αναφέρθηκαν, προτείνεται ο συνδυασμός πολυδιάστατων και πολυκριτηριακών μεθόδων για την ολοκληρωμένη ανάλυση οικολογικών και κοινωνικών συστημάτων στη διαχείριση παράκτιων περιοχών.