Αξιολόγηση μεθόδων χωρικής ανάλυσης για την ποσοτική εκτίμηση του θαλάσσιου ευτροφισμού.

Abstract

Βασικός στόχος της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι η αξιολόγηση διαφόρων μεθόδων χωρικής ανάλυσης για την ποσοτική εκτίμηση του ευτροφισμού στο θαλάσσιου περιβάλλον. Μέχρι τώρα 'εχουν αναφερθεί στη βιβλιογραφία πληθώρα μελετών που σχετίζονται με τον ευτροφισμό, βάσει δεδομένων που συλλέχθησαν σε δειγματοληψίες πεδίου. Δεν έχει όμως αναφερθεί σχετική μεθοδολογία σύνθεσης σε χωρική κλίμακα της πληροφορίας που εμπεριέχουν διάφορες παράμετροι που σχετίζονται με τον ευτροφισμό, με σκοπό να προκύπτει ένας συνολικός χάρτης ευτροφισμού όπου θα απεικινίζονται τα ευτροφικά επίπεδα της περιοχής μελέτης. Η ανάπτυξη τέτοιων μεθοδολογιών αποτέλεσε ένα σημαντικό μέρος της παρούσας διδακτορικής διατριβής, χρησιμοποιώντας το Σαρωνικό Κόλπο σαν περιοχή εφαρμογής και βιβλιογραφικά δεδομένα που είχαν συλλεγεί από την περιοχή. Η ανάπτυξη των μεθοδολογιών σύνθεσης των επιμέρους θεματτικών χαρτών βασίστηκε στο συνδυασμό μεθόδων παρεμβολής, μεθόδων πολυκριτηριακής ανάλυσης, μη επιβλεπόμενης/επιβλεπόμενης ταξινόμησης, ενώ σημαντική βοήθεια προσέφερε προς την κατεύθυνση αυτή η χρήση των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (Γ.Σ.Π.). Παράλληλα, έγινε εφαρμογή τηλεπισκοπικών μεθόδων με σκόπο την ανάδειξη της χρησιμότητάς τους στη μελέτη του θαλάσσιου περιβάλλοντος, τόσο σε τοπική (χρήση δορυφορικών εικόνων AVHRR). Τα αποτελέσματα που προέκυψαν οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η τηλεσκόπιση αποτελεί σημαντικό παράγοντα στη μελέτη της ποιότητας του θαλάσσσιου περιβάλλοντος. Σαν περιοχές εφαρμογής χρησιμοποιήθηκαν η θαλάσσια ζώνη του Στενού της Μυτιλήνης, καθώς και εκείνη που περικλείεται από τις Νήσους Σάμο, Ικαρία και Φούρνους, όπου προσδιορίστηκαν ποσοτικά οι συγκεντρώσεις χλωροφύλλης-α και αιωρούμενων σωματιδίων με χρήση δορυφορικών εικόνων Landsat-TM. Ομοίως, στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του Αιγαίου Πελάγους έγινε ποσοτικός προσδιορισμός της συγκέντρωσης των αιωρούμενων σωματιδίων με χρήση δορυφορικών εικόνων AVHRR. Σε όλες τις περιπτώσεις αναπτύχθηκαν κατάλληλοι αλγόριθμοι και δόθηκε αναλυτική περιγραφή τους. Ένα σημαντικό μέρος της διδακτορικής αυτής διατριβής αφιερώθηκε στην ανάπτυξη κατάλληλης μεθοδολογίας παράκτιας διαχείρισης, με σκοπό την ανάδειξη της χρησιμότητας των Γ.Σ.Π. προς την κατεύθυνση συτή, όπου απαιτείται συνεκτίμηση παράμετρων διαφορετικής προέλευσης και ποιότητας, καθώς και της ευεληξίας που προσφέρεται στη διαχείριση όγκου αναμοιογενούς πληροφορίας. Για το σκοπό αυτό, σαν περιοχή εφαρμογής χρησιμοποιήθηκε το ΒΑ τμήμα της Ν. Ρόδου, περιοχή όπυ αναπτύσσονται κυρίως τουριστικές δραστηριότητες. Τέλος αξιολογήθηκε η ευαισθησία του συνόλου των μεθοδολογιών που αναπτύχθηκαν, όσον αφορά στην αποτελεσματική ποσοτική εκτίμηση τουνευτροφισμού σε χωρική κλίμακα, βάσει της ανάλυσης των πλεονεκτημάτων/μειονεκτημάτων τους.