Experience design under a performative perspective: designing for enactive participation to emerge in live events

Abstract

Η διατήρηση και προώθηση του μη-υλικού πολιτισμού αντιμετωπίζει ένα βασικό μεθοδολογικό ζήτημα, ως εφήμερο και διαρκώς εξελισσόμενο γεγονός. Στα πλαίσια της συγκεκριμένης διατριβής, ο σχεδιασμός εμπειριών (experience design) και η ζωντανή τέχνη (live art) προτείνονται ως ικανά πεδία να προσφέρουν μια καινοτόμο προσέγγιση στη μελέτη και διατήρηση μη-υλικών μορφών πολιτισμού, καθώς ακριβώς εστιάζουν στη διαχείριση του εφήμερου και του απρόβλεπτου. Συγκεκριμένα, η επιτέλεση (ή δράση, performance) σαν καλλιτεχνικό μέσο και κοινωνικοπολιτισμική πρακτική μπορεί να προσφέρει στους σχεδιαστές γνώση και εμπειρία σχετικά με την οργάνωση ζωντανών γεγονότων, με εκπαιδευτικό και καλλιτεχνικό χαρακτήρα, στα οποία οι συμμετέχοντες μετατρέπονται σε συνδημιουργούς της όλης εμπειρίας. Υπερβαίνοντας τα όρια μεταξύ τέχνης και σχεδιασμού, καθημερινής ζωής και καλλιτεχνικής εμπειρίας, μεταξύ καλλιτέχνη και θεατή, καλλιτέχνη και έργου τέχνης, τόσο ο σχεδιασμός εμπειριών όσο και η ζωντανή τέχνη οργανώνουν (θέτουν επί σκηνής, με την ευρύτερη έννοια του όρου σκηνή) τη διάδραση και συμμετοχή του κοινού σε ζωντανά γεγονότα. Η διατριβή αυτή αποτελεί αρχικά μια μελέτη των τρόπων που χρησιμοποιούν οι καλλιτέχνες της ζωντανή τέχνη - αλλά και παράλληλων θεατρικών πεδίων – για τη μεταβολή του θεατή σε ενεργό συμμετέχοντα. Σε δεύτερο επίπεδο, τα αποτελέσματα μεταφέρονται στο πεδίο του σχεδιασμού ως προτάσεις και στρατηγικές διατήρησης και προώθησης μη-υλικών και εφήμερων μορφών πολιτισμού.

Conserving and promoting intangible culture involves a fundamental methodological dilemma as live, transient and ever-changing in nature. In the framework of this thesis, experience design and live art are suggested to offer an innovative perspective in studying and preserving non-material forms of culture, as they have long embraced the ephemeral and the unforeseen. Particularly, performance as artistic medium and social-cultural practice can offer designers an insight on setting the context for live events to unfold, wherein audience members become co-creators of the educational and artistic experience that emerge on the fly. Surpassing the ambiguous borderline of art and design, of everyday life and artistic experience, and re-evaluate the role of artist and audience, artist and artwork, both experience design and live art concentrate on staging audience participation in live events. This thesis studies the ways performers of live art apply to incite people become emancipated participants, and following, is willing to translate this knowledge into design strategies to preserve and promote the intangible and the ephemeral.