Μεταπυρική αποκατάσταση των Διπτέρων και Κολεοπτέρων επικονιαστών σε δασικά οικοσυστήματα της Ρόδου

Abstract

Στόχος της παρούσας έρευνας, ήταν να μελετηθεί η αφθονία των Κολεοπτέρων και Διπτέρων επικονιαστών σε ένα τοπίο αποτελούμενο από εκτάσεις διαφορετικής ιστορίας πυρκαγιών και συνεπώς διαφορετικών σταδίων μεταπυρικής διαδοχής, που βρίσκεται στην κεντρική και Νότια Ρόδο. Χρησιμοποιήθηκαν 29 θέσεις δειγματοληψίας, κατανεμημένες στον χώρο έτσι ώστε να καλύπτουν εδαφικές περιοχές που έχουν καεί μια φορά κατά το παρελθόν (1984,1989 και 1992 καθώς και 1987 και 1988), εκτάσεις που έχουν καεί μια φορά σχετικά πρόσφατα (2008), εκτάσεις που έχουν καεί δύο φορές (1984 ή 1989 ή 1992 και 2008 και 1987 ή 1988 και 2008) και εκτάσεις που δεν έχουν καεί ποτέ κατά τα τελευταία 40 χρόνια. Πραγματοποιήθηκαν τέσσερις μηνιαίες δειγματοληψίες κατά το χρονικό διάστημα Μαρτίου – Ιουνίου 2012 και οι συλλήψεις των εντόμων έγιναν με την μέθοδο των με αντανάκλαση υπεριώδους, πινακοπαγίδων (pan traps). Για την ανάλυση των αποτελεσμάτων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό λογισμικό R, Version 2.13.0 for Windows. Στα αποτελέσματα η συμμετοχή των Κολεοπτέρων (3.759 έντομα) ήταν πολύ μεγαλύτερη συγκριτικά με τα Δίπτερα (112 έντομα). Στα Δίπτερα δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των διαφορετικής ιστορίας πυρκαγιών εκτάσεων (κατηγοριών). Στα Κολεόπτερα παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική υψηλότερη αφθονία στις πρόσφατα καμένες εκτάσεις, (κατηγορία Α), σε σχέση με την περιοχή διπλοκαμένων (περιοχή Β) (1987-8 και 2008) και σε σχέση με τις άκαυτες περιοχές (περιοχή Ε), η οποία μπορεί να αποδοθεί στην αφθονία τροφής. Παρατηρήθηκε επίσης στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ των δύο περιοχών παρόμοιας ιστορίας πυρκαγιών (διπλοκαμένων). Συγκεκριμένα βρέθηκε υψηλότερη αφθονία κολεοπτέρων στην περιοχή Γ (καμένα 1984 ή 1989 ή 1992 και 2008) σε σχέση με την περιοχή Β (καμένα 1987 ή 1988 και 2008), η οποία μπορεί να αποδοθεί στον μεγαλύτερο κατακερματισμό του τοπίου και στην μεγαλύτερη ένταση βόσκησης που παρατηρείται στην περιοχή Γ σε σχέση με την Β. Μεταξύ των λοιπών περιοχών δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφοροποιήσεις ως προς την αφθονία των Κολεοπτέρων. Ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει το γεγονός ότι έχει μεσολαβήσει χρονικό διάστημα σχεδόν 4 ετών από τον τελευταίο κύριο παράγοντα όχλησης του οικοσυστήματος (πυρκαγιά 2008) σε συνδυασμό με την ικανότητα των μεσογειακών οικοσυστημάτων να ανακάμπτουν με ταχείς ρυθμούς μετά από πυρκαγιά.

Aim of this study, is to investigate the abundance of Coleoptera and Diptera pollinators in a landscape consisting of different land fire history and therefore different stages of post fire succession, which locates in central and south island of Rhodes. The fieldwork took place in 29 sampling locations, which were distributed in space so as to cover areas that have been burnt once in the past (1984,1989 and1992 as well as 1987 and 1988), areas that have been burnt almost recently (2008), areas that have been burnt twice (1984 or 1989 or1992 and 2008 and 1987 or1988 και 2008) and areas that have never been burnt the last 40 years. There were four monthly samplings during the period of March-June 2012 and the incects where collected with the method of pan traps. The statistic software R, Version 2.13.0 for Windows was used, for the analysis of the results. The results showed that the participation of Coleoptera (3759 insects) was much higher than the participation of Diptera (112 insects). In Diptera, no statistically significant differences were observed between different story fire areas.In Coleoptera, statistically significant higher abundance was observed in recently burned areas (Category A), compared with the areas that have been burnt twice (area B) (1987 or 1988 and 2008) and the unburnt areas (E), which can be attributed to the abundance of food. It was also observed statistically significant differences between the two areas with similar fire history (burned twice). Specifically, the abundance of Coleoptera insects was higher in area C (burned 1984 or 1989 or 1992 and 2008) compared with the area B (burned 1987 or 1988 and 2008), which can be attributed to fragmentation of the landscape and the greater intensity of grazing which is observed in area C compared to area B. Among the other areas no statistically significant differences were observed in the abundance of Coleoptera incsects. It appears, that the interval of almost 4 years since the last major disturbance factor in the ecosystem (Fire 2008) combined with the ability of Mediterranean ecosystems to recover rapidly after fire plays a role for the above results.