Χωρική ανάλυση της προσβασιμότητας των νησιών Βορείου και Νοτίου Αιγαίου

Abstract

Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής είναι η αναγνώριση και ανάλυση του πρότυπου χωρικής κατανομής των χαρακτηριστικών της προσβασιμότητας των νησιών των Περιφερειών Βορείου και Νοτίου Αιγαίου στην Αττική. Επιπλέον στόχοι της εργασίας περιλαμβάνουν τον εντοπισμό θυλάκων νησιών υψηλής και χαμηλής προσβασιμότητας και την ομαδοποίηση των νησιών βάσει της προσβασιμότητας τους ανεξαρτήτως της χωρικής εγγύτητάς τους. Αρχικά προσδιορίστηκε η έννοια της προσβασιμότητας. Οι μεταβλητές από τις οποίες εξαρτάται περιλαμβάνουν το συνολικό χρόνο ταξιδίου με πλοίο και αεροπλάνο και τη συχνότητα δρομολογίων, αυτών των μέσων μεταφοράς, ενώ σαν επιπλέον επεξηγηματική μεταβλητή χρησιμοποιήθηκε ο λόγος επιβατών προς κατοίκους. Για την εξαγωγή συμπερασμάτων εφαρμόστηκαν διερευνητικές μέθοδοι χωρικής ανάλυσης, όπως η περιγραφική στατιστική, η χωρική αυτοσυσχέτιση, η πολυμεταβλητή χωρική ανάλυση και η ιεραρχική συγχωνευτική ομαδοποίηση. Τα αποτελέσματα της παραπάνω ανάλυσης υποδεικνύουν ότι οι υψηλές και οι χαμηλές τιμές των μεταβλητών που υπεισέρχονται στον υπολογισμό προσβασιμότητας των νησιών των Περιφερειών Β. και Ν. Αιγαίου εμφανίζονται πιο συγκεντρωμένες από ότι θα αναμενόταν αν το πρότυπο που ακολουθούσαν ήταν τυχαίο. Εστίες υψηλών πολυμεταβλητών τιμών προσβασιμότητας εντοπίζονται στις Κυκλάδες ενώ εστίες χαμηλών πολυμεταβλητών τιμών εντοπίζονται στα Δωδεκάνησα. Η διαδικασία της ιεραρχικής συγχωνευτικής ομαδοποίησης κατέληξε σε ομάδες των έξι και οκτώ νησιών με παρόμοια χαρακτηριστικά προσβασιμότητας.

The primary aim of this dissertation is the recognition and analysis of spatial patterns of accessibility features between the islands of the North and South Aegean Prefectures and Attica. Secondary aims include the identification of island clusters with high and low accessibility levels and the clustering of the islands into groups with similar accessibility characteristics. Initially, the meaning of accessibility was defined as being function of multiple variables and mainly total time travel by ship and airplane and connection frequency, as well as the ratio of passengers to residents. The analysis of spatial patterns of accessibility involved methods of exploratory data analysis and spatial statistics. These methods include descriptive statistics, spatial autocorrelation statistics, multivariable variants of spatial autocorrelation statistics, as well as hierarchical agglomerative clustering. The results of the analysis suggest that the spatial distribution of high values and low values of the accessibility features in the dataset are more spatially clustered than would be expected if underlying spatial processes were random. Hot spots are identified at the Kyklades islands region and cold spots are identified at the Dodecanese islands region. The hierarchical clustering process produced groups, of six and eight islands per group, with similar accessibility features.