Εκτίμηση της αξίας της επικονίασης και του ρόλου των ήμερων μελισσών στην πρωτογενή γεωργική παραγωγή της Ελλάδος

Abstract

Η εργασία αυτή στοχεύει στην εκτίμηση της οικονομικής αξίας της επικονίασης των Ελληνικών καλλιεργειών για παραγωγή τροφής. Προς τούτο,χρησιμοποιείται η βιο-οικονομική μεθοδολογία, βάσει του ποσοστού εξάρτησης τηςπρωτογενούς παραγωγής από τους επικονιαστές (Gallai et al. 2009). Η οικονομική εκτίμηση έγινε σε 12 ομάδες ομοειδών γεωργικών εντομο-επικονιαζόμενων καλλιεργειών, για την περίοδο 1965–2005, για κάθε γεωγραφικό διαμέρισμα τηςΕλλάδος, καθώς και όλη την επικράτεια.Η εργασία βασίζεται σε δεδομένα παραγόμενων προϊόντων του πρωτογενούς τομέα (Ελληνική Στατιστική Αρχή, ΕΛ.ΣΤΑΤ) και των εμπορικών τους τιμών (Διεθνής Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας, F.A.O.). Η ανάλυση των δεδομένωνπεριλαμβάνει τον υπολογισμό της Συνολικής Αξίας της Γεωργικής Παραγωγής τωνΚαλλιεργειών και της Οικονομικής Αξίας που οφείλεται στα Έντομα-Επικονιαστές.Ο μέσος όρος της ετήσιας συνολικής Οικονομικής Αξίας της Επικονίασηςστην Ελλάδα για την περίοδο μελέτης ανήλθε στα 1,09 δισεκατομμύρια δολάρια. Ταοπωροφόρα, το βαμβάκι και τα καρπούζια–πεπόνια ήταν οι κυριότερες κατηγορίεςκαλλιεργειών, με τη μεγαλύτερη Οικονομική Αξία οφειλόμενη σε έντομα - επικονιαστές (αντιστοίχως, 420, 190 και 150 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, κατά μέσο όρο). Ακολουθούν τα κολοκυθοειδή, οι αμυγδαλιές, τα αγγούρια, οι ντομάτες, τα εσπεριδοειδή, οι μελιτζάνες, τα φασόλια και, τέλος, οι φράουλες και ο ηλιόσπορος με τη μικρότερη οικονομική αξία επικονίασης (4,5 και 1,5 εκατομμύρια δολάριαετησίως, κατά μέσο όρο).Από τη συσχέτιση μεγέθους παραγωγής ενός τύπου καλλιέργειας με τοναριθμό μελισσοκυψελών (οι οποίες αυξάνονται στο χρόνο) προέκυψαν, ως επί τοπλείστον, θετικές σχέσεις σε όλες τις γεωγραφικές κλίμακες. Βρέθηκαν, πάντως καικάποιες αρνητικές συσχετίσεις (η παραγωγή κάποιων ειδών μειώνεται αυξανομένωντων κυψελών), οι οποίες πιθανόν να οφείλονται σε άλλους παράγοντες, όπως φυσικέςκαταστροφές (ακραία καιρικά φαινόμενα), μείωση της έκτασης των καλλιεργειών ήπαντελής εγκατάλειψή τους. Τέλος, μεγάλο μέρος των ανεξήγητων αποτελεσμάτωνμπορεί να οφείλεται στο ρόλο των άγριων μελισσών και λοιπών επικονιαστών, ησυμμετοχή των οποίων δεν ήταν δυνατό να διερευνηθεί στην παρούσα εργασία.

Primary aim of this study is to estimate the Economic Value of InsectPollinators of Greek food crops, hence adopts a bio-economic approach whichaccounts for the percentage of primary production dependence on pollinators (Gallaiet al. 2009). An economic estimation has been conducted for 12 crop groupsdependent on insect pollinators for the time period of 1965-2005 both in local (forevery geographic region in Greece) and national level.Data contain primary production crops (Greek Statistical Authority) and theircommercial rates (Food Agricultural Organization) freely available upon request.Data analysis include the calculation of the Total Value of Crops (TVC) and theEconomic Value of Insect Pollinators (EVIP).Mean annual rate of EVIP reaches 1.09 billions {dollar} throughout the study period.Oorchards, cotton and watermelons are the groups with the greatest economic valueassociated with insect pollinators (annual mean rates of 420, 190 and 150 millions {dollar}respectively). Next in rank, there are pumpkins; almond trees; cucumbers; tomatoes;citrus fruits; aubergines; eggplants; beans; strawberries; and finally sunflowers whichhave the lowest annual mean economic value (1.5 million {dollar}).Crop production of a group correlated with the number of beehives (timedependent)resulted mostly positive relationships in all spatial scales. There weresome cases where a negative correlation has been found (crop production declineswhile beehives increase), which can possibly be explained by secondary reasons suchas natural disasters (extreme weather effects), crop area reduction or completeabandonment. Finally, a big part of these hard-explained results could be justified bythe unaccounted effect of wild bees and other pollinators.