Από το σχεδιασμό στην πραγματικότητα: μελέτη της αστικής εξάπλωσης και των περιβαλλοντικών της διαστάσεων με τη χρήση τηλεπισκοπικών δεδομένων

Abstract

Στόχος της διαδικασίας του σχεδιασμού του χώρου είναι η ορθολογική χωρική οργάνωση των χρήσεων γης στα πλαίσια της ισόρροπης ανάπτυξης του χώρου σε όλα τα επίπεδα. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει την ύπαρξη των κατάλληλων μηχανισμών για την εφαρμογή και τον έλεγχό τους ως αντιστάθμισμα στις κοινωνικο-οικονομικές διεργασίες που συμβάλλουν στη διαμόρφωση του χώρου. Στην παρούσα εργασία, εξετάζεται η αποτελεσματικότητα του σχεδιασμού στην Ελλάδα και ειδικότερα στην Αθήνα, μέσα από την παρακολούθηση της αστικής εξάπλωσης ως ειδικής μορφής μεταβολών των χρήσεων γης και τη σύγκρισή της με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο. Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποιήθηκαν δύο δορυφορικές εικόνες Landsat για τα έτη 1987 και 2003 για τις οποίες, αφού ταξινομήθηκαν, πραγματοποιήθηκε ανίχνευση αλλαγών. Από την οπτική και ποσοτική ανάλυση των μεταβολών διαπιστώθηκαν οι τάσεις ανάπτυξης που παρατηρούνται στην περιφέρεια της Αθήνας και εκτιμήθηκε η σύμπτωσή τους με τους στόχους των προγραμματικών κειμένων για τη χώρα και την πρωτεύουσα ειδικότερα. Με τον τρόπο αυτό, διαπιστώθηκε η αδυναμία ουσιαστικής και έγκαιρης επέμβασης του κράτους στην οργάνωση του χώρου καθώς οι παρατηρούμενες μεταβολές κινούνται σε κατευθύνσεις διάφορες αυτών των επίσημων στόχων. Η διαδικασία που πραγματοποιήθηκε ανέδειξε τη χρησιμότητα της τηλεπισκόπησης ως εργαλείο του σχεδιασμού καθώς παρέχει τη δυνατότητα άμεσης εκτίμησης των τάσεων που διαμορφώνονται στο χώρο.