Τουρισμός και παγκοσμιοποίηση

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια της φοίτησης στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Σχεδιασμός, Πολιτική και Διοίκηση του Τουρισμού¨, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.Το θέμα που πραγματεύεται είναι δίχως αμφιβολία επίκαιρο, αφενός γιατί το εύρος της έννοιας της παγκοσμιοποίησης είναι ιδιαίτερα πλατύ αφού περικλείει και αγγίζει σχεδόν όλες τις φάσεις της σύγχρονης ζωής και σχεδόν όλους τους κλάδους του επιστημονικού κόσμου και αφετέρου γιατί είναι στην πραγματικότητα μία έννοια που μπορεί εύκολα να κατηγορηθεί (το πιο σύνηθες) ή και να εγκωμιαστεί, παρά το ότι στερείται υλικής υποστάσεως .Η θεωρητική αντιπαράθεση έχει ως αρχικό σημείο τριβής το κατά πόσο "νέα" είναι η οικονομία στη σύγχρονη εποχή, ενώ επίσης επικρατεί σύγχυση σχετικά με τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης για τα κράτη, τους οργανισμούς και τις επιχειρήσεις του σύγχρονου κόσμου.Στα πλαίσια αυτά η εξέλιξη του τουρισμού, ως πολυσύνθετη δραστηριότητα που αγγίζει όλες τις πτυχές της ζωής, επηρεάζεται από τα νέα δεδομένα της οικονομίας και των διεθνών σχέσεων. Μέσα από την παρούσα μελέτη επιχειρείται η διαλεύκανση της διάδρασης μεταξύ των δύο κυρίαρχων εννοιών, καθώς και ο προσδιορισμός των αλλαγών που επέρχονται στον τουρισμό, μέσω των νέων προκλήσεων και των καινούριων δεδομένων. Το πρώτο μέρος της εργασίας αναλύει σε θεωρητικό επίπεδο αφενός την έννοια του τουρισμού, με μικρές αναφορές σε επιμέρους στοιχεία που συνθέτουν την έννοια, και αφετέρου, την έννοια της παγκοσμιοποίησης και των διαφόρων πτυχών του πολύπλοκου αυτού φαινομένου. Το δεύτερο μέρος αναλύει τις διάφορες επιρροές που δημιουργούνται μεταξύ των δύο φαινομένων, καθώς και τον τρόπο επηρεασμού του τουρισμού και της κοινωνίας γενικότερα από τις ραγδαίες αλλαγές που επέρχονται μέσω της παγκοσμιοποίησης της οικονομίας, του πολιτισμού και των διεθνών σχέσεων. Στο τέλος γίνεται μια απόπειρα ανάδειξης των βασικών στοιχείων του τουρισμού του μέλλοντος, λαμβάνοντας υπόψη την πορεία προόδου της παγκοσμιοποίησης.Συμπερασματικά μπορεί να τονιστεί η σταδιακή μετατροπή της έννοιας των διακοπών σε μια καταναλωτική σχέση αγοραπωλησίας «κατασκευασμένων» τουριστικών πακέτων μεταξύ των πανίσχυρων επιχειρήσεων του τουρισμού (tour operators) και των πελατών τόσο σε ατομικό, όσο και σε ομαδικό επίπεδο. Μέσω της διαδικασίας αυτής μπορούν να επισημανθούν δύο θεμελιώδεις διαπιστώσεις, από τη μία η μονοπώληση σχεδόν του τουριστικού κυκλώματος από τους τουρ οπερέϊτορ και από την άλλη η μετατροπή της νοοτροπίας του ταξιδιώτη που από την ικανοποίηση αναγκών και κινήτρων, οδηγείται σε απλή κατανάλωση τουριστικών και ταξιδιωτικών προϊόντων.

This diplomatic work was worked out, while studying in the Interdepartmental Program of Postgraduate Studies in "Tourism Planning, Management and Policy”, in the University of the Aegean. The subject to be dealt with is doubtless current, not only because of the wide breadth of globalisation’s meaning, as it encompasses and touches upon almost all the phases of modern life and almost all the sectors of scientific world, but also because it is actually a significance that can easily be accused (that’s the most usual) or even praised, in spite of the fact that it lacks materiality.The theoretical contradiction begins with the evaluation that relates to the modernity of the economy. In the meantime confusion with regard to the globalisation’s consequences on the states, on the organisations and on the enterprises of modern world is quite dominant.In these terms, the development of tourism, as multifunctional activity that touches upon all the aspects of life, is influenced by the new data of economy and international relations. The present study attempts to clarify the feedback between the two dominant significances, as well as to determine the changes that are about to come in tourism, through the new challenges and the new data.On one hand, the first part of this work analyses theoretically the meaning of tourism, mentioning roughly its individual elements and on the other hand, the meaning of globalisation and of the various aspects of this complicated phenomenon. In addition, the second part analyses the various influences between those two phenomena, as well as the way that the rapid changes that are subsequent to the globalisation of economy, of culture and of international relations affect the tourism and more generally the society. At the end it is attempted an appointment of basic elements of future tourism, taking into consideration the globalisation’s course of progress.Consequently, it can be pointed out that the meaning of holidays is gradually transformed into a consuming relation of transaction of "manufactured" tourist parcels between the almighty tourist enterprises (tour operators) and the customers not only individually, but also in groups. Two fundamental ascertainments can be highlighted through this process. The first is the possible monopolisation of tourism by the tour operators and the second is the change of traveller’s mentality, which in due to the satisfaction of his needs and motives, is led to pure consumption of tourist and travelling products.