Θαλάσσια Περιοχή Στενού Μεθώνης Μεσσηνίας(περιοχή NATURA 2000): εκτίμηση της οικολογικής κατάστασης και σύνταξη διαχειριστικών προτάσεων στο πλαίσιο εκπόνησης ειδικής περιβαλλοντικής ,ελέτης

Abstract

Η Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης (ΟΔΠΖ) λειτουργεί συμπληρωματικά στις αυστηρά περιορισμένες γεωγραφικά παρεμβάσεις της Οδηγίας των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ) συμβάλλοντας σημαντικά στην ορθότερη διαχείριση των παράκτιων προστατευόμενων περιοχών για τη διατήρηση ευαίσθητων οικοτόπων και ειδών. Για την επιλογή, οριοθέτηση και καθορισμό του πλαισίου διαχείρισης και λειτουργίας των προστατευόμενων περιοχών απαιτείται ψήφιση Προεδρικού Διατάγματος βάσει εκπονηθείσας Ειδικής Περιβαλλοντικής (Ε.Π.Μ.).Η παρούσα εργασία παρουσιάζει τμήμα της εκπονηθείσας Ε.Π.Μ. για την περιοχή του Δικτύου NATURA 2000 «Θαλάσσια Περιοχή Στενού Μεθώνης-GR2550007» και πιο συγκεκριμένα την εκτίμηση της οικολογικής κατάστασης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων καθώς και τη σύνταξη διαχειριστικών προτάσεων. Κατά την επιτόπια έρευνα χαρτογραφήθηκε ο οικότοπος προτεραιότητας λιβάδια της Posidonia oceanica και εντοπίσθηκε και χαρτογραφήθηκε, για πρώτη φορά στην περιοχή, ο προστατευόμενος οικοτόπος «Αβαθείς κολπίσκοι και κόλποι». Σημαντικά είδη της πανίδας είναι το Ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus), η Caretta caretta, η Μοnachus monachus καθώς και τα είδη Myotis blynthii, Pinna nobilis και Syngnathus abaster. Η συνεκτίμηση φυσικο-χημικών παραμέτρων στην υδάτινη στήλη και στο επιφανειακό ίζημα, καταδεικνύει ότι τα θαλάσσια οικοσυστήματα δεν είναι επιβαρυμένα από ανθρώπινες δραστηριότητες. Η εκτίμηση της οικολογικής κατάστασης, των ανθρωπογενών επιπτώσεων, της υφιστάμενης νομοθεσίας, αλλά και οι ουσιαστικές διαδικασίες διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία, οδήγησαν ως προτεινόμενο διαχειριστικό πλαίσιο το χαρακτηρισμό της περιοχής ως Περιοχή Προστασίας της Φύσης, στο πλαίσιο ευρύτερης Περιοχής Οικοανάπτυξης στη νοτιοδυτική Μεσσηνία. Το ολοκληρωμένο Σχέδιο Διαχείρισης και Προστασίας που συντάχθηκε μπορεί να αποτελέσει βασικό μοχλό δράσης για το Φορέα Διαχείρισης, μόλις αυτός ιδρυθεί. Η περίπτωση του Στενού της Μεθώνης καταδεικνύει ότι η προσέγγιση της ολοκληρωμένης διαχείρισης σε συνδυασμό με την απουσία σοβαρών ανθρωπογενών πιέσεων, αβίαστα μπορεί να οδηγήσει σε θεσμοθέτηση βιώσιμου καθεστώτος προστασίας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας σε μια θαλάσσια παράκτια περιοχή.

Integrated Coastal Zone Management (ICZM) is used as a complementary tool to the strict and geographically limited interventions dictated by the EU Habitats Directive (EU 92/43), significantly contributing to the sound management of protected coastal areas for the conservation of vulnerable habitats and species. In order to select, define and specify the framework for management and operation of protected areas, the adoption of a decree-law is required, based on the outcomes of a Special Environmental Assessment (S.E.A.). The aim of the current report is to present part of the S.E.A. that was carried out for the NATURA 2000 Network area “Marine area of Methoni Strait – GR 2550007”, and more specifically the section that evaluates the ecological status of the marine ecosystem, and generates management options. During the in situ research surveys, the priority habitat Posidonia oceanica meadows was mapped, while another protected habitat, identified as “Shallow inlets and gulfs”, was for the first time in the area detected and surveyed. Important fauna species in the area are the bottlenose dolphin (Tursiops truncatus), the loggerhead turtle (Caretta caretta), the monk seal (Μοnachus monachus), as well as Myotis blynthii, the common pen shell Pinna nobilis and the black-striped pipefish Syngnathus abaster. The evaluation of the physicochemical parameters of the water column and the sediment indicated that the marine ecosystem of the study area is not seriously affected by anthropogenic factors. Overall, consideration of the current ecological status, potential human impacts, current legislation, as well as constructive argumentation/discussion with the local community, led to the proposed management framework, according to which, the area under study should be characterized as a Nature Conservation Area, in the context of a wider Area of Sustainable Development in the south west Messinia. The complete Management and Conservation Plan that was generated may constitute the main tool for action of the Management Body, once this has been established. The example of the Methoni Straight is a proof that the Coastal Zone Management approach, especially in the absence of serious anthropogenic pressures, may lead to the enactment of a sustainable conservation regime in order to preserve biodiversity in a coastal area.