Περιβαλλοντικό και νομοθετικό πλαίσιο εξόρυξης υποθαλάσσιων αδρανών υλικών

Abstract

Τα υποθαλάσσια κοιτάσματα αδρανών υλικών (ΥΚΑΥ) αποτελούν σημαντικές πηγές ορυκτών πόρων. Στις μέρες μας παρατηρείται μία αυξανόμενη ζήτηση των υλικών αυτών σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού συνιστούν πρώτες ύλες στον κλάδο της βιομηχανίας και χρησιμοποιούνται ως υλικά αναπλήρωσης στις υπό-διάβρωση παραλιακές ζώνες. Η κύρια εκμετάλλευση τους, παρατηρείται στα βορειο-ευρωπαϊκά κράτη (Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο κ.α.) και λιγότερο στις χώρες της Μεσογείου. Η εξόρυξη των ΥΚΑΥ ταυτίζεται με μία αρκετά δύσκολη και δαπανηρή τεχνική, την τεχνική της βυθοκόρησης, η οποία συνδέεται με σημαντικές άμεσες και έμμεσες περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον. Το γεγονός αυτό εντείνει ακόμη περισσότερο την ανάγκη για ανάπτυξη ενός συγκροτημένου, ενιαίου και καθοριστικού περιβαλλοντικού και νομοθετικού πλαισίου, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ε.Ε. και των διεθνών συμβάσεων, το οποίο θα αποβλέπει στα μέγιστα οικονομικά οφέλη, με κύριο γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. Στην Ελλάδα, δεν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη στοχευμένες έρευνες σχετικά με τον εντοπισμό, το χαρακτηρισμό της ποιότητας και την εξόρυξη ΥΚΑΥ, παρά το γεγονός ότι το γεωλογικό υπόβαθρο, στο σύνολό του, ευνοεί την εμφάνισή τους. Μικρές ποσότητες αδρανών υλικών εξορύσσονται παρανόμως. Στην παρούσα εργασία γίνεται μία προσπάθεια δημιουργίας ενός σχέδιου πρωτοκόλλου για την εκμετάλλευση των υποθαλάσσιων αδρανών υλικών στην Ελλάδα, βάση της διεθνούς και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας σχετικά με τον εντοπισμό και την εξόρυξη των ΥΚΑΥ, με κύριο γνώμονα την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Marine Aggregates (MA) consist one of the most important mineral resources. Nowadays, an increasing demand for these materials both in international and European level is observed, due to their use in construction industry and as replacement materials in coastal zones. The main exploitation takes place in north - European countries (such as Netherlands, United Kingdom, etc.) and less in Mediterranean countries. The extraction of MA is a fairly difficult and expensive technique, the dredging, which is associated with significant direct and indirect environmental impacts on the marine environment. The abovementioned set off the need for the development of a coherent, unified and decisive environmental and legislative framework in accordance with EU guidelines and international conventions, which will aim at maximum economic benefits, with particular reference to the protection of the environment. In Greece, there is no targeted research on the identification, characterization of the quality and mining of MA, despite the fact that the geological background, as a whole, favors their appearance. Therefore, only small quantities of aggregates are mined illegally. In this dissertation an attempt is made to create a preliminary protocol for the exploitation of MA in Greece, based on the international and European legislation for the identification and extraction of MA in Greece, with particular reference to the protection of the marine environment.