Πολιτικές πληθυσμιακής αναπαραγωγής στη Δυτική Ευρώπη (Γαλλία και Γερμανία), 19ος και 20ος αιώνας

Abstract

Η παρούσα εργασία θα επικεντρωθεί σε δύο ευρωπαϊκά παραδείγματα, της Γαλλίας και της Γερμανίας. Επιχειρείται μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία των δύο αυτών κρατών με έμφαση στις πολιτικές πληθυσμιακής αναπαραγωγής, οι οποίες μεταβάλλονταν ανάλογα με το “πρόβλημα”, την “λύση” και το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Σαφέστατα , σημαίνον των πολιτικών αυτών εφαρμογών υπήρξε και η πολιτική παράδοση και ακολουθία. Εντάσσοντας πάντα το ζητούμενο στα εκάστοτε κοινωνικο-οικονομικο-πολιτικά πλαίσια επιχειρείται μια εις βάθος παρουσίαση, προσέγγιση και ανάλυση της παρέμβασης του κράτους σε άλλοτε χαρακτηριζόμενα ιδιωτικά ζητήματα, με “συμμάχους” την επιστήμη και συχνά την εκκλησία. Με ποιούς όρους και τρόπους υλοποιήθηκαν τα κρατικά σχέδια και ποιά ήταν τα αποτελέσματά τους; Χρονικές και ιστορικές συγκυρίες επέτρεψαν την συγχώνευση του επιστημονικού λόγου στον πολιτικό και αποτέλεσμα ήταν η συζήτηση του ζητήματος με βιολογικούς όρους για την ενσώματη φύση των ανθρώπων (Bachrach, 2004 ; Cole, 2000 ; David, Fleischhacker & Hohn, 1988 ; Kevles, 2004 ; Pine, 1997). Η “φύση” , το “φυσικό” ήταν εγγεγραμμένο στα σώματα των υποκειμένων και αυτήν έπρεπε να υπηρετήσουν και να υπακούσουν. Οι όροι υποτέλειας και εξουσίας ήταν επίσης εμφανείς με άμεσο αποδέκτη το “πιο φυσικό” φύλο των φύλων , τις γυναίκες (Cole, 2000 ; David, Fleischhacker & Hohn, 1988 ; Hunter, 1962 ; Huss, 1990 ; Offen, 1984 ; Pine, 1997 ; Pollard, 1998 ; Reggiani, 1996 ;Tomlinson, 1985 ; Weindling, 1988). Οι γυναίκες ήταν αυτές που στέκονταν κάτω από μια κοινωνικά νοερή δαμόκλειο σπάθη. Οι γυναίκες ήταν αυτές που έπρεπε να αναγεννήσουν το έθνος και την εθνική υπερηφάνεια, υπακούοντας στη μοναδική αιτία ύπαρξής τους, τη μητρότητα. Να “χτίσουν” το έθνος προκειμένου να μην αφανιστεί από τους εχθρούς. Πότε με θετικά, πότε με αρνητικά μέτρα, η έμφαση δόθηκε στις μητέρες του έθνους, τις “άξιες και υπόχρεες” για την τέλεση αυτού του “ιερού καθήκοντος”.