Σχολική ποδιά και εκπαίδευση: ένδυμα με σημασίες στη μεταπολεμική Ελλάδα μέχρι την κατάργησή της το 1982

Abstract

Η σχολική ποδιά διερευνήθηκε ως έμφυλο ένδυμα και κατά πόσο εκείνη λογίζονταν ως ένδειξη αλλά και ως παραγωγός κοινωνικών διαφορών ανάμεσα στις μαθήτριες και στις οικογένειες τους. Επιπροσθέτως διαπιστώθηκε μέσα από έρευνα ότι η σχολική ένδυση διέφερε ανά εκπαιδευτήριο και υπήρχε διαφορετικός βαθμός αυστηρότητας στην τήρηση των σχετικών κανόνων. Μέσα από την έρευνα προέκυψε επίσης, ότι οι μαθήτριες και δευτερευόντως οι μαθητές βίωναν μέσω της σχολικής ποδιάς ένα είδος αυτοεπιτήρησης και ένιωθαν τον εαυτό τους ως μέρος ενός συγκεκριμένου όλου, μιας κοινότητας, της σχολικής, και όχι ως ξεχωριστά, αυτόβουλα υποκείμενα. Παρόλα αυτά, η επιδιωκόμενη ομοιομορφία από την επιβολή της ποδιάς με στόχο την επιτήρηση δεν ήταν δεδομένη, αλλά μια συνθήκη ιδιαίτερα ρευστή, καθώς τα υποκείμενα διαπραγματεύονταν διαρκώς τα όρια τους με ποικίλους τρόπους. Τέλος, η φροντίδα της σχολικής ποδιάς, όπως προκύπτει από την παρούσα έρευνα, ήταν καθαρά γυναικεία υπόθεση, αφού οι μητέρες των μαθητών/τριων ήταν αποκλειστικά υπεύθυνες γι’ αυτές κι αργότερα οι ίδιες οι μαθήτριες. Η κατάργηση της σχολικής ποδιάς στις 6 Φεβρουαρίου του 1982, με το νόμο 1304/1982, έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από την πλειοψηφία της μαθητικής κοινότητας αλλά και από μεγάλο μέρος των οικογενειών τους.

School apron was studied as a gender- significant garment and it was questioned if it could show or produce social differentiation among pupils and their families. We came to the conclusion that the apron was different from school to school and the same think applies to the strictness of not breaking the dress code. Through the research it became clear that the female pupils at most, but also the male pupils, felt a kind of self- control and believed that they were part of a whole, of a community, school community, and not individual self- thinking persons while wearing them. Despite all these the wanted uniformitythrough the apron must not be taken for guaranteed, as it was a subject of changes because the persons negotiated its limits in many ways. Taking care of the apron was clearly a female business because it was the pupils’ mothers those who were the only ones responsible for them and later on the female pupils themselves. The abolition of the school apron at February 6th, 1982 under the law 1304/1982 was enthusiastically greeted from the majority of both the pupils and their families.