"Welcome Home": communitas και φύλο σε ένα Rainbow Gathering

Abstract

Επίκεντρο της εργασίας αποτελεί η διερεύνηση των κοινωνικών πρακτικών εντός της εφήμερης κοινότητας που παράχθηκε κατά το 31o Ευρωπαϊκό Rainbow Gathering, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα, στην περιοχή του Γράμμου. Στόχος της έρευνας υπήρξε η ανάδειξη τόσο των νέων συνθέσεων που παρήχθησαν στο εξισωτικό πλαίσιο της κοινότητας όσο και των παλιών που ανακεφαλαιώθηκαν καθώς και της υβριδικής τους συνύπαρξης. Κρίσιμο στοιχείο αποτελεί η έννοια του ενδιάμεσου τόπου που αντιστοιχεί σε ρωγμές της υπάρχουσας δομής ως προνομιακού χώρου ανάδυσης νέων μορφωμάτων. Για τον προσδιορισμό του επιστρατεύεται η έννοια της Communitas (κοινότητα μέθεξης) ιδίως όπως την προσέγγισε ο Victor Turner στις ανθρωπολογικές του έρευνες περί τελετουργίας και εν συνεχεία ο Roberto Esposito στο πεδίο της πολιτικής φιλοσοφίας, καθώς και η έννοια της φουκωϊκής ετεροτοπίας ως τόπου μετάβασης. Παράλληλα, κεντρικό σημείο αναφοράς στο πλαίσιο της εργασίας αυτής αποτελεί το φύλο ως αναλυτική κατηγορία, και ιδίως η διαλεκτική σχέση μεταξύ του ενδιάμεσου τόπου και των κατασκευών του φύλου, μέσω της οποίας αναδεικνύονται οι διασπάσεις στο εσωτερικό της κοινότητας και οι ποικίλοι τρόποι με τους οποίους επανεδραιώνονται, αμφισβητούνται ή ανατρέπονται οι «κανόνες» και οι ιεραρχίες του φύλου σε ένα εξισωτικό συμφραζόμενο που διαπνέεται από το ιδεώδες της ελευθερίας. Το φύλο αναδεικνύεται εν προκειμένω ως πολυμορφικό εργαλείο που διαπερνά τις κοινοτικές πρακτικές και δομές και αλληλεπιδρά μαζί τους ποικιλοτρόπως και ως πολυπρισματικός ενδείκτης των διαπραγματεύσεων των ταυτοτήτων που λαμβάνουν χώρα εντός της κοινότητας καθώς και των τρόπων διαχείρισης των κοινοτικών ιδεωδών και αξιών.

This thesis explores aspects of social practice within the ephemeral community that emerged during the 31st European Rainbow Gathering, which took place in Greece, on mountain Grammos. It aims at highlighting the new synthesis produced in an egalitarian context as well as the old ones that were recapitulated and their hybrid coexistence. A basic concept that serves as an analytical tool in this thesis is that of an in between space which corresponds to the cracks of the existing structure and provides the members of the community with a fertile ground for the emerging of new synthesis. A theoretical approach to this concept is attempted through both Victor Turner's and Roberto Esposito's notions of Communitas and Michael Foucault's notion of Heterotopia. Gender serves as a central analytical category which enables us to understand the interplay between gender construction and in between space, to discern the disruptions within the community and to detect the different ways that gender or other norms are negotiated, challenged, confirmed or disrupted within an egalitarian context. Gender proves to be a polymorphic tool that penetrates the communitarian structures and practices and interacts with them in various ways, and a multifaceted index of negotiation of the identities within the community and of the communitarian ideals and values.