Έμφυλες (αν)ισότητες στη διοίκηση της σχολικής μονάδας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση: το παράδειγμα της Λέσβου

Abstract

Η συγκεκριμένη έρευνα παρατηρεί τον διαχωρισμό του φύλου στα επαγγελματικά μονοπάτια ανδρών και γυναικών εκπαιδευτικών που κατέχουν διευθυντικές θέσεις. Η έρευνα καθοδηγείται από έναν προβληματισμό για τα επίπεδα ανισότητας ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες σε θέσεις ιεραρχίας στο χώρο της εκπαίδευσης και σκοπό έχει την ανίχνευση έμφυλων ανισοτήτων στη διοίκηση της σχολικής μονάδας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Η διαδικασία επιλογής διευθυντών/ντριών σχολικών μονάδων, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2011 και αφορούσε την περιφερειακή ενότητα της Λέσβου, αποτελεί το εμπειρικό παράδειγμα. Για τη συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκαν εις βάθος συνεντεύξεις με οκτώ Διευθύντριες και πέντε Διευθυντές Δημοτικών Σχολείων της Λέσβου . Η ανάλυση του υλικού κατευθύνθηκε προς πέντε περιοχές: τα κίνητρα διεκδίκησης της θέσης, το έμφυλο καθεστώς της Διεύθυνσης του σχολείου, τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες εκπαιδευτικοί στην πρόοδο της καριέρας τους, οι δυσκολίες που συναντούν οι Διευθυντές/ντριες στην άσκηση της Διεύθυνσης και τέλος οι πρακτικές που υιοθετούν οι ίδιοι/ες για τη διαχείριση της σχολικής μονάδας. Τα ευρήματα έδειξαν πως οι γυναίκες Διευθύντριες στην πλειονότητα τους αντιμετωπίζουν αντιστάσεις που συνδέονται με τις κοινωνικές νόρμες τόσο στην διεκδίκηση της συγκεκριμένης θέσης όσο και στην επιτέλεση του διευθυντικού ρόλου και πως εν τέλει ο χώρος της διοίκησης της σχολικής μονάδας αποτελεί γόνιμο πεδίο παραγωγής, αναπαραγωγής και δόμησης έμφυλων σχέσεων εξουσίας.

The present study explores the gender division in the career pathways of male and female teachers who hold managerial positions. The study was stimulated by a concern about the level of inequality between men and women in higher positions in the field of education and seeks to track the engendered inequalities as far as the leadership of school units in primary education is concerned. The selection process of male and female head teachers of the school units regarded the regional unit of Lesbos, which took place in 2011, is the empirical paradigm of this study.In depth interviews were conducted with eight female and five male head teachers of Lesvos, in order to collect the data. The data analysis was focused on five different dimensions: the motives to apply for a leadership position, the engendered state which is embedded in the school unit's leadership work, the barriers that women face as they seek to progress within their careers in educational leadership, the difficulties which the female leaders are encountered with while they are practicing leadership and finally the practices they adopt to carry out effectively the organizational work of the school unit. The findings indicated that the majority of female headteachers face resistance, which is connected with the social norms for both applying for a senior post and achieving in their leadership role and how finally the field of school unit's leadership can be a fertile context, where engendered power relations are produced, reproduced and structured.