Δικαιοσύνη και κοινωνικές ανισότητες: η απονομή δικαιοσύνης ως μηχανισμός κοινωνικών ανισοτήτων και αποκλεισμού

Abstract

Απονομή δικαιοσύνης και κοινωνικές ανισότητες: ΠερίληψηΗ παρούσα διπλωματική εργασία επικεντρώνεται και διερευνά τον κοινωνικό αποκλεισμό σε νομικό επίπεδο, όπως νοείται διαμέσου της συστηματικής αδυναμίας πρόσβασης στην δικαιοσύνη, παροχής ουσιαστικής έννομης προστασίας και επαρκούς υπεράσπισης των ατομικών δικαιωμάτων ενώπιον του δικαστηρίου. Ειδικότερα, ως αντικείμενο της θεωρητικής επισκόπησης και της ποιοτικής έρευνας ορίζεται η επιλεκτική, ταξική και στοχευμένη δράση του κατασταλτικού μηχανισμού κατά των κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων, μέσω της διαφοροποιητικής ποινικής μεταχείρισής τους. Τα άτομα, δηλαδή, που βιώνουν και υφίστανται κοινωνικό αποκλεισμό, διερευνώνται και εξετάζονται ως ποινικά υποκείμενα. Έμφαση, επομένως, δίδεται στον τρόπο αντιμετώπισής τους από την επίσημη κοινωνική αντίδραση και συγκεκριμένα από τα επιμέρους υποσυστήματα του κατασταλτικού μηχανισμού, δηλαδή από τις διωκτικές, δικαστικές και σωφρονιστικές αρχές.Για τη διερεύνηση του ρόλου, που διαδραματίζουν οι κοινωνικές τάξεις κατά την απονομή της δικαιοσύνης, διενεργήθηκαν δέκα συνολικά σε βάθος συνεντεύξεις από τα όργανα ποινικής καταστολής και από πρώην έγκλειστους, δια των οποίων συγκεντρώθηκε πραγματολογικό – πρωτογενές υλικό, το οποίο εν συνεχεία αξιολογήθηκε. Από την επεξεργασία των ποιοτικών αυτών δεδομένων προέκυψε, ότι η επιλεκτικότητα του ποινικού συστήματος αποτελεί δομικό στοιχείο και όχι παράγωγο εξαιρετικών και μεμονωμένων συνθηκών. Ως εκ τούτου, δεν αντικατοπτρίζει απλώς τις κοινωνικές σχέσεις, αλλά εντάσσεται στους οργανωμένους κρατικούς μηχανισμούς, διαμέσου των οποίων συντηρούνται και αναπαράγονται οι κοινωνικές ανισότητες.Οι φτωχές και εξαθλιωμένες κοινωνικές ομάδες εγκληματοποιούνται, στοχοποιούνται από τον τυπικό κοινωνικό έλεγχο, διυλίζονται και προωθούνται σε όλα τα στάδια, απ’ όπου εξέρχονται με το στίγμα του εγκληματία. Η επιστροφή στην κοινωνία μετά από μία μακρά περίοδο εγκλεισμού συνοδεύεται με υψηλό βαθμό υποτροπής σε μία μελλοντική εγκληματική δραστηριότητα εξαιτίας της εχθρικής στάσης της κοινωνίας και της έντασης των αστυνομικών ελέγχων.

Justice and social inequalities:AbstractThis study focuses and explores social exclusion in legal as understood through the systematic shortage of access to justice providing effective remedies and adequate defense of individual rights before court. In particular, the object of theoretical overview and qualitative research is defined the selective and targeted class action of suppressive mechanism against the socially excluded groups through penal treatment. Individuals, i.e., who experience and suffer from social exclusion, are investigated as criminal subjects. Emphasis is therefore placed to the methods used to conform official social reaction of law enforcent, judicial and correctional authorities.To investigate the role that the social classes play in the administration of justice, ten in depth interviews carried out with instruments of justice and former inmates, whereby accumulated factual - raw material, which was then evaluated. From the processing of these qualitative data show that the selectivity of the criminal justice system is a structural element and not derivative exceptional and individual circumstances. Therefore, it does not only reflect social relationship, but also fall under organized state mechanisms through which are maintained and reproduced social inequalities.The poor and deprived social groups are criminalized and targeted by the formal social control, refined and promoted at all stages, from where they exit with the label of a criminal. The return to society after a long period of incarceration is accompanied by a high degree of recurrence of a future criminal action due to the hostile attitude of the society and the intensity of police control.