Ο ύπνος ως διεργασία διατήρησης και ενδυνάμωσης της λειτουργικής αυτονομίας του ανθρώπου

Abstract

Η πτυχιακή εργασία ξεκινά με μία ιστορική αναδρομή στο θέμα του ύπνου καθώς αυτός θεωρείται από αρχαιοτάτων χρόνων μια φυσική πηγή ξεκούρασης και αναζωογόνησης. Στη συνέχεια παρατίθενται οι βασικές απόψεις της ομοιοπαθητικής και πιο συγκεκριμένα του κ. Γεωργίου Βυθούλκα για την ενύπνια κατάσταση, που άλλωστε αποτέλεσαν και την αφορμή για την συγγραφή της εργασίας αυτής. Ακολούθως, γίνεται μια παρουσίαση της ρυθμικότητας επελεύσεως του βιολογικού αυτού φαινομένου. Όλα τα βιολογικά φαινόμενα παρουσιάζουν κάποιας μορφής περιοδικότητα, σκοπός της οποίας φαίνεται να είναι η εξελικτική προσαρμογή των οργανισμών στους ρυθμούς του περιβάλλοντος και θεωρούνται ζωτικής σημασίας για την επιβίωση αυτών. Η εργασία προχωρά με την ανάλυση των επιμέρους φάσεων της διεργασίας αυτής, την σύγκρισή τους ως προς το νευροβιολογικό τους υπόστρωμα και τον συσχετισμό τους με άλλες υπάρχουσες παθολογικές νοσολογικές οντότητες (σχιζοφρένεια). Έπεται γίνεται η παρουσίαση της φυλογενετικής και οντογενετικής εμφάνισης του παράδοξου ύπνου (REM) και περιγράφονται οι ιδιαιτερότητες της φάσης αυτής, επιχειρώντας σε δεύτερη φάση τον συστημικό προσδιορισμό της ανάδυσης και του περιεχομένου της ονειρικής συνειδητότητας (dream consciousness). Τέλος καταγράφονται οι επικρατούσες θεωρίες για την πιθανή λειτουργία των ονείρων. Στη συνέχεια επιχειρείται μία καταγραφή των μηχανισμών εκείνων του νευρικού συστήματος που του προσδίδουν πλαστικότητα, η οποία επιχειρείται στο επόμενο κεφάλαιο των λειτουργιών του ύπνου να προσδιοριστεί σε ποια επίπεδα μπορεί να λαμβάνει χώρα αλλά και με ποιους τρόπους. Κατόπιν αναφέρονται οι πιο πρόσφατες και επιστημονικά αποδεκτές δημοσιεύσεις όσον αφορά στο ζητούμενο της εργασίας αυτής: οι λειτουργίες που πιθανότατα επιτελεί ο ύπνος βάσει των πιο πρόσφατων πειραματικών μελετών. Η αποστολή του δεν φαίνεται να είναι μόνο μία και συγκεκριμένη αλλά πολλές και πολυδιάστατες. Μέσα σε αυτές υπάρχουν κάποιες που φαίνονται πολύ σημαντικές και αναντικατάστατες. Προκειμένου να μπορούν να επιτελεστούν όλες αυτές οι λειτουργίες τα νευρικά κυκλώματα του εγκεφάλου θα πρέπει να αποκτούν μια ιδιαίτερη λειτουργική οργάνωση διαφορετική από αυτήν της εγρήγορσης. Στο επόμενο κεφάλαιο, επιχειρείται μία προσέγγιση στην ιδιαίτερη αυτή λειτουργική οργάνωση που ξεφεύγει από τα στενά πλαίσια των νευρομεταβιβαστικών συστημάτων, των υπερδραστήριων αλλά και των αδρανών περιοχών. Πρόκειται για τη λειτουργική αποσύνδεση και επανασύνδεση των διαφόρων εγκεφαλικών περιοχών και κυρίως των εγκεφαλικών ημισφαιρίων με συγκεκριμένο τρόπο ανάλογα με το στάδιο του ύπνου που βρισκόμαστε. Τέλος, καταγράφονται όλα τα σημεία όπου η ομοιοπαθητική προσέγγιση συνάδει ή αντικρούεται με τα πρόσφατα δεδομένα της έρευνας. Επιπρόσθετα, περιγράφονται τα πιθανά οφέλη που προκύπτουν μέσω αυτής σε λειτουργικό πάντα επίπεδο.