Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση

Abstract

Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται μία προσέγγιση στην έννοια της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (E-Government), δηλαδή της επιρροής της λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης από τις νέες τεχνολογίες και πιο συγκεκριμένα από τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Τρεις είναι οι βασικές διαστάσεις της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης: παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς τον πολίτη και προς κάθε ενδιαφερόμενο (και η ταυτόχρονη αναδιοργάνωση του εσωτερικού του Δημόσιο Τομέα), η ηλεκτρονική δημοκρατία και η ενίσχυση των δημόσιων πολιτικών. Στο πρώτο κεφάλαιο περιγράφονται οι κρίσιμοι παράγοντες, οι αρχές και τα πλεονεκτήματα της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, καθώς και η εξέλιξη των ΤΠΕ στη Δημόσια Διοίκηση. Αναλύονται τα στάδια υλοποίησης της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, όσον αφορά το κομμάτι των ηλεκτρονικά παρεχόμενων υπηρεσιών, οι εικονικές υπηρεσίες και η εξατομίκευση, καθώς και ρόλος ο που διαδραματίζουν τα πληροφοριακά συστήματα στη Δημόσια Διοίκηση. Μεγάλης σημασίας είναι οι οργανωτικές αλλαγές που απαιτούνται, ως παράλληλη δράση για την υλοποίηση της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Τέλος αναφορά γίνεται στην ηλεκτρονική δημοκρατία και στην πολλά υποσχόμενη εφαρμογή της, την ηλεκτρονική ψηφοφορία.Στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύονται τα μοντέλα των ηλεκτρονικών υπηρεσιών: κυβέρνηση προς πολίτες (G2C), κυβέρνηση προς επιχειρήσεις (G2B), κυβέρνηση προς κυβέρνηση (G2G) και κυβέρνηση προς υπαλλήλους (G2E). Επιπλέον παρατίθενται οι προσφερόμενες υπηρεσίες ανά μοντέλο. Στο τρίτο κεφάλαιο θίγεται το ζήτημα της ασφάλειας στην υλοποίηση και λειτουργία συστημάτων e-government και των ασφαλών συναλλαγών των συμβαλλομένων. Σημαντικά θέματα για την ασφάλεια είναι η εμπιστευτικότητα των συναλλαγών, η αυθεντικοποίηση των χρηστών, η ακεραιότητα των δεδομένων, κλπ. Τέλος γίνεται αναφορά για την χρησιμοποίηση της αρχιτεκτονικής ασφάλειας PKI σε πλατφόρμες ηλεκτρονικών δημόσιων υπηρεσιών.Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζεται μια εικόνα από τη διεθνή εμπειρία και τις τάσεις που εμφανίζονται στις πρωτοπόρες χώρες (καινοτόμοι ηγέτες) αλλά και στις υπόλοιπες, στο e-government. Περιγράφονται οι καλύτερες κυβερνητικές πύλες (portals) ανά τον κόσμο, δίνεται έμφαση στην πολιτική που ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του προγράμματος eEurope και του πλαισίου διαλειτουργικότητας IDA. Στη συνέχεια γίνεται λόγος για την σημαντικότητα της αναδιοργάνωσης των εσωτερικών λειτουργιών (back office) του Δημόσιου Τομέα ως προϋπόθεση για ποιοτικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Τέλος αποτιμούνται οι χώρες της Ε.Ε. ως προς τον βαθμό της ηλεκτρονικοποίησης των υπηρεσιών και την ολοκληρωμένη παροχή υπηρεσιών (μέσω του internet). Στο πέμπτο κεφάλαιο γίνεται προσπάθεια περιγραφής της ελληνικής πραγματικότητας ως προς την παροχή υπηρεσιών και των εσωτερικών υποδομών του Δημόσιου Τομέα και των προγραμμάτων και δράσεων που έχουν υιοθετηθεί προς την κατεύθυνση αυτή. Αφού περιγράφονται τα βασικά μεγέθη ΤΠΕ στην Ελλάδα, αναλύεται το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κοινωνία της Πληροφορίας (ΕΠΚτΠ), το οποίο αποτελεί την κινητήρια δύναμη του e-government στην χώρα μας, καθώς περιλαμβάνεται στους άμεσους στόχους του (άξονας 2). Με σειρά μέτρων και με την αρωγή των φορέων που υποθάλπει, σχεδιάζει και υλοποιεί έργα σε πολλά επίπεδα. Περιγράφεται ακόμη, το πρόγραμμα Πολιτεία αποτελεί παράλληλη δράση του ΕΠΚτΠ. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στο δίκτυο Σύζευξις, το οποίο είναι το εσωτερικό δίκτυο των δημόσιων φορέων και πρόκειται να υλοποιηθεί το αμέσως επόμενο διάστημα. Ακολουθεί σύντομη περιγραφή των προγραμμάτων Αστερίας και Αριάδνη. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στο Ελληνικό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και στις λειτουργίες του. Έπειτα τονίζεται η ανάπτυξη υποδομών πλέγματος (Grid) ως πρόκληση για την αποτελεσματικότερη παροχή κυβερνητικών ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Τέλος παρουσιάζονται δικτυακοί τόποι e-government στην Ελλάδα.