H εφαρμογή των ευθειών γραμμών βάσης στην ελληνική πραγματικότητα

Abstract

Οι ευθείες γραμμές βάσης, σε αντίθεση με τις φυσικές γραμμές που ακολουθούν τη φυσική ακτογραμμή, αφορούν κλείσιμο κόλπων με άνοιγμα μέχρι 24 ν.μ. αλλά κυρίως την ένωση των ακραίων σημείων της παράκτιας ξηράς με μία ευθεία γραμμή και την ως εκ τούτου συμπερίληψη τμημάτων θαλάσσιας υδάτινης έκτασης, που θεωρούνται ως εσωτερικά ύδατα . Τούτο επιτρέπεται να συμβεί όταν οι ακτές παρουσιάζουν κολπώσεις και οδοντώσεις και όταν σε πολύ κοντινή απόσταση από την στεριά υπάρχει συστάδα νήσων. Η καθιέρωση του συστήματος των ευθειών γραμμών βάσης οδήγησε πλείστες όσες χώρες στην άμεση υιοθέτησή τους, λόγω των σημαντικών ωφελειών που επέρχονται, κυριότερη των οποίων είναι η αύξηση του εύρους των χωρικών υδάτων. Τα κράτη της διεθνούς κοινότητας προκειμένου να εκμεταλλευθούν το σύστημα των ευθειών γραμμών βάσης, προχωρούν σε εφαρμογή του, χωρίς να συντρέχουν οι προβλεπόμενες από τη Σύμβαση του Μοντέγκο Μπέη του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας διατάξεις. Η Ελλάδα δεν έχει προχωρήσει στην εφαρμογή των ευθειών γραμμών βάσης, παρότι διαθέτει όλα τα "προσόντα" προς τούτο : χιλιάδες χιλιομέτρων οδοντωτές ακτές, εκατοντάδες νήσων σε συστάδα, πλησιέστατα της ακτής, αμέτρητοι κόλποι…. Ετσι δεν προβαίνει στην αύξηση του εύρους των χωρικών της υδάτων, σε αντίθεση με την γείτονα Τουρκία, η οποία, παρότι κατεψήφισε την Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, εντούτοις έχει υιοθετήσει στο έπακρον τις ευνοϊκές για τα παράκτια κράτη διατάξεις της, υπερβαίνοντας μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις τα τεθειμένα όρια νομιμότητας και παραβιάζοντας κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο. Με την απειλή του casus belli η Τουρκία έχει κατορθώσει να αδρανοποιήσει πλήρως τις ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών, οι οποίες διστάζουν να εφαρμόσουν, υπέρ της Ελλάδας, τις ψηφισμένες διατάξεις της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας και αναμένουν, ίσως, την κατάλληλη διεθνή συγκυρία για να ενεργήσουν δεόντως, με ορατό, όμως, πλέον τον κίνδυνο της εν τοις πράγμασι παραγραφής των νομίμων δικαιωμάτων της.