Διερεύνηση της σχέσης μεταξύ φωνημικής επίγνωσης και ορθογραφικής δεξιότητας σε παιδιά προσχολικής ηλικίας

Abstract

Το θέμα της παρούσας εργασίας εντάσσεται στον τομέα των μεταφωνολογικών ικανοτήτων και αφορά διδακτική παρέμβαση, η οποία πραγματοποιήθηκε το Μάρτιο του 2010 σε παιδιά με μέσο όρο ηλικίας 5;6 ετών, τα οποία φοιτούσαν στο Πειραματικό Νηπιαγωγείο της πόλης της Ρόδου. Η φωνημική εκπαίδευση των νηπίων πραγματοποιήθηκε σε καθημερινή βάση για δύο εβδομάδες. Στόχος της παρούσας παρέμβασης ήταν η ανάπτυξη δεξιοτήτων των παιδιών αναφορικά με το χειρισμό των φωνημάτων σε λέξεις με βάση 5 φωνημικά κριτήρια. Ειδικότερα, διερευνήθηκαν τα αποτελέσματα της διδακτικής παρέμβασης ως προς την ανάπτυξη των παραπάνω δεξιοτήτων σε δείγμα παιδιών Ν=27, καθώς και η επίδραση της φωνημικής επίγνωσης στην ορθογραφική δεξιότητα σε δείγμα παιδιών Ν=5, τα οποία κρίθηκαν έπειτα από αξιολόγηση ικανά να γράφουν. Για να διερευνηθούν οι δύο υποθέσεις της έρευνας εφαρμόστηκαν δύο πειραματικά σχέδια: για την 1η υπόθεση το «πειραματικό σχέδιο με προέλεγχο και μετέλεγχο και ομάδα ελέγχου» και για τη 2η υπόθεση το «προπειραματικό σχέδιο μοναδικής ομάδας με χρησιμοποίηση προελέγχου και μετελέχγου». Αναφορικά με την πρώτη υπόθεση, μετά το πρόγραμμα φωνημικής εκπαίδευσης τα νήπια της πειραματικής ομάδας έδειξαν στατιστικά σημαντική βελτίωση στις επιδόσεις τους στα τέσσερα από τα πέντε κριτήρια: διάκριση διαφορετικού τελικού φωνήματος, αναγνώριση φωνήματος, φωνημική σύνθεση και αποκοπή αρχικού φωνήματος. Στο κριτήριο φωνημική ανάλυση το αποτέλεσμα δεν ήταν στατιστικά σημαντικό. Αναφορικά με τη δεύτερη υπόθεση, με βάση την αξιολόγηση των δειγμάτων της γραφικής παραγωγής των παιδιών φάνηκε ότι τα 4 από τα 5 παιδιά μετά το πρόγραμμα φωνημικής επίγνωσης μπόρεσαν να γράψουν περισσότερες λέξεις σωστά και να επιτύχουν υψηλότερα σκορ στο τεστ γραφή λέξεων. Αντίθετα, το 1 από τα 5 παιδιά δεν έγραψε καμία λέξη σωστά, ούτε πέτυχε υψηλότερα σκορ στο τεστ γραφή λέξεων.