Ιδεολογία και Παιδική Λογοτεχνία. Όψεις του "Άλλου" στο κείμενο και την εικονογράφηση του παιδικού βιβλίου προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας.

Abstract

Ο «άλλος», ο «διαφορετικός», ο «ξένος» γίνεται ένα επίκαιρο θέμα στις αναζητήσεις, τα ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις της εποχής μας, κυρίως στα πλαίσια μιας πολυπολιτισμικής εκπαίδευσης. Για την αξιοποίηση όμως των παιδικών βιβλίων στην διδακτική πράξη, είναι σημαντικό να μελετηθούν οι ιδεολογικές παράμετροι των βιβλίων καθώς παραμένει ισχυρός ο αξιακός–πολιτισμικός στόχος της λογοτεχνίας και η κοινωνικοποιητική της λειτουργία.Μερικά από τα ερωτήματα που αναδύονται είναι, για παράδειγμα, τα παρακάτω: Πώς προσεγγίζουν και αντιμετωπίζουν το θέμα του «άλλου» τα παιδικά βιβλία; Ποιες στάσεις, νοοτροπίες και συμπεριφορές ανιχνεύουμε; Ποιες προωθούνται και ποιες αποδοκιμάζονται; Ποιες κυριαρχούν; Με ποιον τρόπο επιλέγουν οι συγγραφείς να διαπραγματευτούν το θέμα και να εγκλωβίσουν τις ιδέες τους στα κείμενα; Πώς χειρίζεται τον «άλλο» το κείμενο και πώς η εικονογράφηση; Τι νοήματα δρομολογούν τελικά τα κείμενα που απευθύνονται στα παιδιά αναφορικά με την αποδοχή του «άλλου»;Η εργασία εστιάζει στην αναζήτηση και τη διερεύνηση της διαπλοκής τους με τα παιδικά βιβλία κοινωνικών και πολιτισμικών αξιών όπως είναι η ανοχή, η κατανόηση, ο σεβασμός και η αποδοχή του «άλλου». Επιχειρείται να απομονωθούν οι ιδέες, οι αντιλήψεις, οι νοοτροπίες, και οι στάσεις σχετικά με την ετερότητα, που προβάλλονται ή παράγονται, διαποτίζουν και διαπλέκονται με τα παιδικά βιβλία, άλλοτε με τρόπο φανερό και άλλοτε καλυμμένο. Μελετώνται οι χαρακτήρες, η πλοκή και το τέλος, η εικονογράφηση, οι αφηγηματικές τεχνικές και η ανάγνωση, ως οι κυριότερες συνιστώσες της ιδεολογικής σημασιοδότησης των λογοτεχνικών έργων.