Η χρήση των νέων τεχνολογιών από τυφλούς χρήστες στο περιβάλλον εργασίας τους : Προυποθέσεις και αποτελέσματα στην εργασιακή και κοινωνική θέση τους

Abstract

Η αλματώδης ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών (ΝΤ) προσφέρει τεράστιες δυνατότητες για την εξασφάλιση του επαγγελματικού, κοινωνικού, οικονομικού και πολιτιστικού επιπέδου των ατόμων, με στόχο γενικότερα την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής τους. Ωστόσο, τα άτομα με έλλειψη ή προβλήματα όρασης, αντιμετωπίζουν σήμερα τον κίνδυνο ενός νέου τύπου αποκλεισμού, του ψηφιακού αποκλεισμού, χάνοντας το πλεονέκτημα της πρόσβασης στην πληροφορία και στην εργασία λόγω των δυσκολιών πρόσβασης στις ΝΤ. Αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι η καταγραφή της υπάρχουσας εμπειρίας από την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών από τους τυφλούς χρήστες στη χώρα μας, ιδιαίτερα στον εργασιακό και κοινωνικό τομέα, διερευνώντας τις δυνατότητες που οι ΝΤ προσφέρουν για την επαγγελματική αποκατάσταση των ατόμων αυτών. Μετά από μια εκτενή αναφορά στις υποστηρικτικές τεχνολογίες και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιούν οι χρήστες με μειωμένη ή καθόλου όραση, διερευνώνται στο πεδίο, με ποιοτικές μεθόδους, οι παράγοντες που αποτελούν εμπόδιο στη χρήση των ΝΤ από τους τυφλούς χρήστες στο περιβάλλον εργασίας τους, καθώς και τα ιδιαίτερα προβλήματα πρόσβασης στο διαδίκτυο που αντιμετωπίζουν τα άτομα αυτά. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας, τα άτομα με προβλήματα όρασης φαίνεται να μην έχουν επαρκή ενημέρωση για τα προϊόντα της υποστηρικτικής τεχνολογίας που είναι διαθέσιμα στην αγορά, γεγονός που οδηγεί στην πλήρη άγνοια των εκπληκτικών δυνατοτήτων που αυτά παρέχουν σε χρήστες με αναπηρία. Η έλλειψη έντυπου υλικού, ενημερωτικών φυλλαδίων, και η αδιαφορία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης αποτελεί παράγοντα της ελλιπούς πληροφόρησης των ατόμων με προβλήματα όρασης. Επίσης, ενώ οι ΝΤ αποτελούν βασικό παράγοντα για την επαγγελματική αποκατάσταση των ατόμων με προβλήματα όρασης, οι εργοδότες από την πλευρά τους δεν προσφέρουν στο χώρο εργασίας εξοπλισμό κατάλληλης τεχνολογίας, με συνέπεια να προκύπτουν σημαντικά προβλήματα χρήσης από τους πρώτους. Τέλος, υπάρχει πάντα το πρόβλημα του υψηλού κόστους απόκτησης προϊόντων υποστηρικτικής τεχνολογίας από τα άτομα με προβλήματα όρασης. Συμπερασματικά, στην Ελλάδα παραμένει ανοικτό το ζήτημα της πρόσβασης των ατόμων με προβλήματα όρασης στις ΝΤ, θέτοντας σε αμφισβήτηση τις προοπτικές ενσωμάτωσης της συγκεκριμένης αυτής ομάδας στη διαμορφούμενη κοινωνία της πληροφορίας. Η αντιμετώπιση του προαναφερθέντος ζητήματος είναι απαραίτητη προϋπόθεση, ώστε όλοι οι άνθρωποι ανεξάρτητα από τις ιδιαιτερότητές τους να αισθανθούν ικανοί να ασχοληθούν με τις νέες τεχνολογίες σε κάθε τομέα της καθημερινότητας τους.