Η έννοια της αυτοπραγμάτωσης στο λαικό και στο έντεχνο παραύθι : μελέτη σε νήπια

Abstract

Στην παρούσα εργασία επιχειρείται η ανάδυση στοιχείων της έννοιας της αυτοπραγμάτωσης, μέσα από το λαϊκό και το «έντεχνο» παραμύθι και η μεταξύ τους σύγκριση. Σε θεωρητικό επίπεδο οριοθετείται η έννοια της αυτοπραγμάτωσης, εντοπίζονται τα χαρακτηριστικά στοιχεία της προσωπικότητας του αυτοπραγματούμενου-αυτοπραγματωμένου ατόμου, εξετάζονται οι ψυχοκοινωνικές συνθήκες οι οποίες συντελούν στη δημιουργία αυτοπραγματωμένων ατόμων και συσχετίζεται η έννοια της αυτοπραγμάτωσης με το φαινόμενο της ηγεσίας. Στη συνέχεια οριοθετείται η έννοια του παραμυθιού, γίνεται μια σύντομη ιστορική αναδρομή, προκειμένου να διαφανεί η εξέλιξη του είδους και η μετάβαση από το λαϊκό «στο «έντεχνο» παραμύθι, εξετάζεται η ψυχοπαιδαγωγική λειτουργία του παραμυθιού και ανιχνεύονται στοιχεία της έννοιας της αυτοπραγμάτωσης σε ένα λαϊκό και σε ένα «έντεχνο» παραμύθι με ανάλογη θεματική. Σε ερευνητικό επίπεδο χρησιμοποιείται το παραμύθι, το παιδικό ιχνογράφημα και οι συνεντεύξεις των νηπίων, οι οποίες έγιναν με βάση το ιχνογράφημα, προκειμένου να διερευνηθεί ποιο από τα δύο παραμυθιακά είδη ενεργοποιεί περισσότερο την τάση αυτοπραγμάτωσης, η οποία δυνάμει ενυπάρχει στα μικρά παιδιά, με κεντρικό στόχο τη σύγκριση των παραγωγών των νηπίων ως προς τις βασικές έννοιες που συνοικοδομούν το φαινόμενο της αυτοπραγμάτωσης. Συγκεκριμένα, την ικανότητα εντοπισμού προβλήματος και τη διεργασία επίλυσής του, την ικανότητα διάκρισης ηρώων, ταύτισης με αυτούς και την αναγνώριση της αποτελεσματικότητάς τους στην πλοκή της ιστορίας, την ενεργοποίηση στα νήπια κινήτρων ώστε να θέτουν νέους στόχους για δράση και ανάληψη υποθετικών ευθυνών και πρωτοβουλιών στην προσπάθειά τους να υλοποιήσουν δημιουργικές βελτιώσεις και ανατροπές στον περίγυρο.