Σχολείο και οικογένεια : ο ρόλος του διευθυντή της σχολικής μονάδας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση : εμπειρική μελέτη σε δημοτικά σχολεία του νομού Λασιθίου

Abstract

Η οικογένεια και το σχολείο αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους της ανάπτυξης και κοινωνικοποίησης του ατόμου. Είναι, επομένως, αυτονόητο ότι η μεταξύ τους συνεργασία πρέπει όχι μόνο να ενθαρρύνεται αλλά και να καλλιεργείται συστηματικά και μεθοδικά με βάση την αρχή της αμοιβαιότητας και της αλληλεγγύης προκειμένου το υπό ανάπτυξη άτομο να έχει το μέγιστο δυνατό όφελος.Πλέον, τόσο η διεθνής όσο και η εγχώρια έρευνα και βιβλιογραφία επιβεβαιώνουν με τρόπο κατηγορηματικό την αλληλεπίδραση των δύο θεσμών διαμορφώνοντας θεωρίες, αναλύοντας και ερμηνεύοντας πτυχές και δεδομένα μιας εξαιρετικά αμφίσημης στο πέρασμα του χρόνου σχέσης που, τελικά, αποδεικνύεται εξαιρετικά ευεργετική τόσο για την ακαδημαϊκή επίδοση και συμπεριφορά των μαθητών όσο και για τη διαμόρφωση θετικού σχολικού κλίματος.Παρά το γεγονός ότι και στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα γίνεται όλο και πιο σαφές ότι οι γονείς πρέπει- έχουν δικαίωμα και υποχρέωση- να συμμετέχουν ενεργά στα σχολικά δρώμενα και οι εκπαιδευτικοί να συνεργάζονται στενά μαζί τους, η εκπαιδευτική εμπειρία καταγράφει μια επιφυλακτική και καχύποπτη στάση εκ μέρους και των δύο πλευρών.Η ανυπαρξία συγκεκριμένου θεσμικού πλαισίου το οποίο θα διέπει με σαφήνεια τους όρους και τις συνθήκες αυτής της τόσο σημαντικής συνεργασίας, φαίνεται να δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την εδραίωση μιας ειλικρινούς, αμοιβαίας και άνευ προκαταλήψεων σχέσης. Συχνά, γίνεται λόγος για «τα όρια» που εναγωνίως αναζητούνται και που με υπερβάλλοντα ζήλο πολλές φορές μπαίνουν ως «κόκκινη γραμμή» ανάμεσα στους δύο σημαντικούς, για την ομαλή και απρόσκοπτη εξέλιξη του παιδιού, εταίρους.Όμως, η αυθεντία του εκπαιδευτικού βάλλεται από τις ραγδαίες εξελίξεις και τις συχνές ανατροπές σε όλα τα πεδία των επιστημών και ιδιαίτερα σε εκείνο των Νέων Τεχνολογιών που κάνουν τη γνώση να φαντάζει εξαιρετικά προσωρινή και ευάλωτη. Αν συνυπολογίσουμε το ολοένα και πιο αναβαθμισμένο μορφωτικό επίπεδο των γονιών, τις ιδιαίτερες και σύνθετες συνθήκες που διαμορφώνονται στην εκπαίδευση λόγω πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών ανακατατάξεων (πολυπολιτισμικότητα, διαφορετικότητα, μονογονεϊκές οικογένειες κ.ά), θα πρέπει την ίδια στιγμή να παραδεχτούμε πως οφείλουμε, εμείς οι εκπαιδευτικοί, χωρίς άλλη χρονοτριβή, να ανοίξουμε διάπλατα τις πόρτες του σχολείου στις οικογένειες των μαθητών και μαθητριών μας, προσκαλώντας τις σε έναν ισότιμο και χωρίς προκαταλήψεις διαρκή και ανατροφοδοτούμενο διάλογο.Με δεδομένη, λοιπόν, την παραδοχή ότι το σχολείο και η οικογένεια αποτελούν τους πιο σημαντικούς πυλώνες της ανάπτυξης και κοινωνικοποίησης του παιδιού και, επομένως, αποτελεί αδήριτη ανάγκη η μεταξύ τους στενή και αδιάλειπτη συνεργασία, θα πρέπει να δούμε προσεχτικά και να εστιάσουμε στα πρόσωπα εκείνα που θεσμικά έχουν την ευθύνη της ανάδειξης και υποστήριξης, του συντονισμού και της εδραίωσης αυτής της πολύτιμης σχέσης.Έχει επαρκώς καταδειχθεί και με τον πλέον σαφή τρόπο ότι στη διοίκηση του σχολείου ή αλλιώς στη σχολική ηγεσία αντικατοπτρίζεται το σχολικό κλίμα και η κουλτούρα του σχολείου. Και αντίστροφα, παρατηρώντας κανείς το σχολικό κλίμα και την κουλτούρα του σχολείου μπορεί να κάνει ασφαλείς υποθέσεις για την προσωπικότητα του διευθυντή /της διευθύντριας και το ηγετικό στυλ που τον/την χαρακτηρίζει.Αντίστοιχα εξελίσσεται και η σχέση του σχολείου με τους γονείς.Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η καταγραφή και διερεύνηση των απόψεων των γονέων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στο νομό Λασιθίου, και συγκεκριμένα εκείνων που τα παιδιά τους φοιτούν στο δημοτικό σχολείο, σχετικά με τη σημαντικότητα και αναγκαιότητα της επικοινωνίας ανάμεσα στην οικογένεια και το σχολείο και το ρόλο του διευθυντή της σχολικής μονάδας στη διαμόρφωση της σχέσης αυτής.

The family and school are the cornerstones of development and socialization. It is, therefore, obvious that their cooperation should not only be encouraged but also cultivated systematically and methodically based on the principle of reciprocity and solidarity so as the developing individual will have the maximum benefit. In addition, both the international and domestic research and literature confirm unequivocally the interaction of the two institutions forming theories , analyzing and interpreting data and aspects of a highly ambivalent over time relationship that ultimately proves to be extremely beneficial for both the academic achievement and behavior of students and for creating a positive school climate . Despite the fact that in the Greek educational reality becomes increasingly clear that parents should have the right - and obligation - to participate actively in school events and teachers work closely together with them, the educational experience records a cautious and suspicious attitude by both sides .