Το σχολικό κλίμα στο ελληνικό σχολείο: εμπειρική μελέτη σε μαθητές δημοτικού σχολείου και γυμνασίου

Abstract

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα, το οποίο έχει απασχολήσει το εκπαιδευτικό σύστημα αρκετών χωρών, ενώ παράλληλα έχει κεντρίσει το ερευνητικό ενδιαφέρον πλήθους μελετητών, είναι η μελέτη του σχολικού περιβάλλοντος ευρύτερα, αλλά και η δυναμική αλληλεπίδραση δασκάλου – μαθητών, αλλά και των συμμαθητών μεταξύ τους. Στο πλαίσιο της παρούσας έρευνας δημιουργήθηκαν δύο νέες μεταβλητές: α) η εκπαιδευτική υποστήριξη δασκάλου, β) η εκπαιδευτική υποστήριξη του μαθητή. Σκοπός της μελέτης είναι η εξέταση των σχέσεων-ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ των μαθητών του Δημοτικού σχολείου και του Γυμνασίου ως προς τις διαστάσεις της ζωής τους στο σχολείο ανάλογα με τη βαθμίδα εκπαίδευσης στην οποία φοιτούν. Ειδικότερα διερευνώνται: (α) Ο βαθμός εκπαιδευτικής υποστήριξης ανάλογα με τη βαθμίδα εκπαίδευσης στην οποία φοιτούν οι μαθητές. (β) Άξονες κοινωνικοποίησης των μαθητών που φοιτούν στις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου συγκριτικά με εκείνους των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου. (γ) Άξονες κοινωνικοποίησης των μαθητών που προέρχονται από διαφορετική περιοχή της χώρας . Επίσης, η έρευνα εξετάζει και μια σημαντική παράμετρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, τη μετάβαση του μαθητή από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο με ό,τι αλλαγές αυτή συνεπάγεται σε γνωστικό, συναισθηματικό και κοινωνικό επίπεδο, στην ανάπτυξη του παιδιού. Στις συσχετίσεις των παραγόντων ως προς την εκπαιδευτική υποστήριξη, τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι μαθητές ταυτίζουν τη σχολική με την προσωπική υποστήριξη του δασκάλου, ως προς το φύλο, ότι τα κορίτσια ταυτίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό, την προσωπική και τη σχολική υποστήριξη του δασκάλου, ενώ για Δημοτικό-Γυμνάσιο, ότι οι μαθητές του Γυμνασίου ταυτίζουν τη σχολική με την προσωπική υποστήριξη του δασκάλου σε μεγαλύτερο βαθμό και ότι η εκτίμηση σχετικά με την παρεχόμενη εκπαιδευτική υποστήριξη από το δάσκαλο έχει ως αποτέλεσμα την παροχή εκπαιδευτικής υποστήριξης προς τους συμμαθητές, κυρίως στο Γυμνάσιο. Στις διαφορές παραγόντων ως προς το φύλο, τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι τα αγόρια φαίνεται να εκτιμούν με διαφορετικό τρόπο την έννοια της κοινωνικής υποστήριξης, ή πιθανόν να αναζητούν σε διαφορετικό ή/και υψηλότερο βαθμό την υποστήριξη από το κοινωνικό περιβάλλον, ως προς τη βαθμίδα εκπαίδευσης, οι μαθητές του Δημοτικού παρουσίασαν υψηλότερη εξωτερική παρακίνηση – κοινωνική υποστήριξη, ως προς την περιοχή προέλευσης, σε σχολεία αγροτικών περιοχών. ο μαθητής λαμβάνει από το δάσκαλό του μεγαλύτερη εκπαιδευτική υποστήριξη. Τέλος, στις αγροτικές περιοχές υπάρχει μεγαλύτερη συνεργασία στο πλαίσιο της σχολικής τάξης, αλλά και εξωτερική παρακίνηση ή / και κοινωνική υποστήριξη.