Θρησκεία : η αναπαραγωγή της θρησκευτικής ιδεολογίαςκαι οι πολιτικές προεκτάσεις

Abstract

Η θρησκεία και γενικά όλες οι μορφές έκφρασής της είναι παρούσα σε όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής και της κοινωνικής πρακτικής, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο ενός πολιτισμού. Οι διαφορετικές μορφές έκφρασής της μεταξύ των διάφορων πολιτισμών, αποτέλεσαν αντικείμενο μελέτης της ανθρωπολογίας – και όχι μόνο – στην προσπάθεια να οριστεί, τόσο η ίδια η θρησκεία, όσο και ο ρόλος της στο ευρύτερο πλαίσιο μιας κοινωνίας. Παρά την ποικιλομορφία στην έκφραση της θρησκευτικής λατρείας και πίστης, το περιεχόμενό τους, αλλά και οι λατρευτικές πρακτικές αποτελούν κοινό παρονομαστή για όλες τις μορφές θρησκείας: πίστη, παρηγοριά, κάθαρση, ψυχική θεραπεία, προσευχή, δραματοποιημένη συμβολική αναπαράσταση των θρησκευτικών ιδεών κλπ., που παίζουν το δικό τους, σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της θρησκευτικής προσωπικότητας. Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον αποκτά το φαινόμενο της θρησκείας και γενικά της αναπαραγωγής της θρησκευτικής ιδεολογίας, όταν αυτό παίρνει πολιτικές διαστάσεις. Είτε αυτό έχει να κάνει με τη στάση και την πολιτική των φορέων της, όπως για παράδειγμα η εκκλησία, είτε αυτό σημαίνει ότι αξιοποιείται από την εκάστοτε εξουσία προκειμένου να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα συμφέροντα. Μεταξύ άλλων, ενδεικτικό παράδειγμα της δεύτερης συνιστώσας αποτελεί η εκπαίδευση.