Κοινωνικές σχέσεις και διαδίκτυο: το παράδειγμα του twitter

Abstract

Στις σύγχρονες κοινωνίες, τα ψηφιακά μέσα και το Διαδίκτυο αποτελούν κεντρικό σημείο της καθημερινότητας των ανθρώπων. Σε ένα βαθμό, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι, έχουν κατασκευάσει νέες συλλογικότητες, χωρίς αυτό να παραπέμπει απαραίτητα σε μια ντετερμινιστική λογική. Μέσα σε αυτή τη «μετανεωτερική συνθήκη», τα ψηφιακά μέσα και το Διαδίκτυο και τα μέσα τα οποία παράγουν και αναπαράγουν έχουν καταφέρει να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των ακαδημαϊκών κοινοτήτων της κοινωνικής ανθρωπολογίας, της γλωσσολογίας, των πολιτικών και οικονομικών σπουδών καθώς, επίσης, έχουν επηρεάσει τις μεθόδους ανάλυσης της οπτικής αναπαράστασης του εαυτού, της μνήμης και κατασκευής του χώρου και τέλος, έχουν αποτελέσει σημείο ερμηνείας της λογικής του καπιταλισμού, της παγκοσμιοποίησης και της διαφθοράς Αυτό το νέο πεδίο της ανθρωπολογίας που άνοιξε τους ορίζοντες του στο χώρο των νέων τεχνολογιών, των ψηφιακών μέσων και του «κυβερνοχώρου» προανήγγειλε αυτό που η Baym (2010) ονομάζει στις αναλύσεις της ως «μετά-άνθρωπο» [post-human] στην ψηφιακή εποχή ή στην «δικτυωμένη κοινωνία» [networked society].Αυτές οι νέες τεχνολογίες προκάλεσαν μια νέα ιστορική πραγματικότητα «η οποία αναδιαμορφώνει ριζικά τον τρόπο που γεννιόμαστε, κοιμόμαστε, παράγουμε, καταναλώνουμε, ονειρευόμαστε, μαλώνουμε ακόμα και πεθαίνουμε».Στην ανακοίνωση αυτή, η παρούσα εργασία εστίασε στις διαδικασίες και τους τρόπους με τους οποίους διαμορφώνονται οι κοινωνικές σχέσεις, επιτελούνται οι ταυτότητες των υποκειμένων και πραγματοποιείται η δράση τους εντός και εκτός του «ψηφιακού πολιτισμού». Συγκεκριμένα, το κεντρικό διακύβευμα ήταν το πώς διαπλάθονται και το πώς ανάγονται οι κοινωνικές σχέσεις μέσα στο πλαίσιο των υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης, και ειδικά του twitter , καθώς, επίσης, ο τρόπος με τον οποίο διαφαίνεται η δράση των υποκειμένων δια μέσου των σχέσεων που δημιουργούν με τους άλλους σε αυτό το πεδίο. Στο επίκεντρο της διαδικασίας αυτής βρέθηκαν αυτές οι νέες μορφές κοινωνικής ζωής, οι οποίες εστιάζουν σε μια διαδικασία επαναπροσδιορισμού της σχέσης μεταξύ της γνώσης και του κοινωνικού νοήματος, εμφανίζοντας ως επιτακτικό αίτημα την παρατήρηση των διάφορων μορφών επικοινωνίας, αλληλεπίδρασης μεταξύ των ατόμων, καθώς, και της αναζήτησης και της αναγνώρισης της ταυτότητας που συντελείται μέσα σε αυτές τις διαδικασίες. Στο παρόν πόνημα δόθηκε έμφαση στις αναλυτικές προσεγγίσεις – κυρίως ανθρωπολογικές - που έχουν θέσει καινούργια ερωτήματα ή έχουν ανοίξει νέες και χρήσιμες προοπτικές σε παλαιότερα ερωτήματα κι έχουν συμβάλει στην αναλυτική, θεωρητική και μεθοδολογική ανανέωση όχι μόνο των ιδιαίτερων πεδίων της υποκειμενικότητας, της κοινότητας και των μορφών δράσης των υποκειμένων, αλλά και του πεδίου που αρθρώνεται από την ίδια τη συνεξέταση των πεδίων αυτών.Η παρούσα έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της διπλωματικής εργασίας για το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Κοινωνική Ανθρωπολογία και Ιστορία» στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και παρατήρησε την υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης του twitter λαμβάνοντας

Over the last decades the development of computer-mediated communications (CMC) has caused important shifts in information processing and communications patterns. Digital networking has been gradually incorporated in our everyday life, so that it seems rather limiting today to use the term “virtual communities”. With the development of Web 2.0 and its innovative technological features, the capacity of the Internet to allow interactive, unlimited communication has been maximised. Social media platforms offer instant communication that is for the public by the public making self-publishing and networking an easy, daily process.As far as this paper is concerned, digital networks have created new dimensions for the long applauded “democratic nature” of the Internet. It is evident that computer-mediated communications can be impressively useful for popular social mobilization.At the same time, the growing power of social media coincides with the changing political context in many contemporary democracies. It is generally accepted that in post-industrial societies a new style of citizen politics has emerged. In addition, this new style of growing information, new technologies and a new citizen politics has become a subject of study in the discipline of anthropology. The new information and communication technologies have reconceptualized the concepts of population, community, participant observation, ethnographic time, the local and the global. The new forms of social life, of practices and agency, which are connecting with the Internet, have facilitated the rapid emergence of new forms of communities and communicative practices. However, the multiple ways the Internet has to describe the world were the beginning of a profound redefinition in the relationship between knowledge and its social meaning, which has become the discourse of an anthropological field.This paper tries to explore the case of twitter through the example of “Outraged Citizens Movement” in Greece. The main task of this research is to examine whether the undeniable power of social media can lead to a more politically engaged society. The primary aim is to establish a clearer picture about the contribution of digital networks to civil engagement and active political participation. Theorists and scholars associate the new conditions for political participation with the global reach of digital networks, claiming that the Net offers new dimensions to activist actions. There is a visible contribution to political struggles by the use of new media. However, the impact of digital networking on the actualisation of political struggles remains questionable. Thus, the case of “The Outraged” will provide the means to clarify the notion of such networks. By exploring the character of this web-based movement, current research attempts to examine the actual consequences of digital networking on the public’s political participation.