"Το πρώτο μου σπίτι...Το σπίτι που "σπούδασα": Σημασιοδοτήσεις του οικειακού χώρου από φοιτητές στην Μυτιλήνη"

Abstract

Σκοπός της μελέτης, είναι να διερευνηθούν, σε μια διακριτή κοινωνική ομάδα, τους φοιτητές, δύο κυρίως ζητήματα: πρώτον οι σημασιοδοτήσεις των φοιτητών αυτών σε σχέση με τον χώρο στον οποίο κατοικούν κατά την διάρκεια των σπουδών τους και δεύτερον οι σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στον χώρο αυτό και τους φοιτητές.Πρόκειται, δηλαδή, για μια σκιαγράφηση της διαδικασίας κατασκευής ταυτόχρονα (co-construction) τόσο του χώρου διαμονής, όσο και του εαυτού των φοιτητών. Επομένως, και εδώ, ο οικιακός χώρος λειτουργεί ως ένα «σύστημα αναφοράς» που τροφοδοτεί τα υποκείμενα με «τόπους αναγνώρισης και ταυτοποίησης» στην εννοιολόγηση του εαυτού και την κατασκευή της έμφυλης ταυτότητας.Η συλλογή του ερευνητικού υλικού έγινε κυρίως με την μέθοδο συνεντεύξεων «ανοικτού-τύπου», αλλά και με την διεξαγωγή μιας μικρής κλίμακας επιτόπιας συμμετοχικής παρατήρησης στους χώρους των φοιτητών. Χρησιμοποιήθηκε μια λίστα ενδεικτικών ερωτήσεων την οποία μπορούσαν οι φοιτητές να διαβάσουν πριν την μαγνητοφώνηση. Οι απομαγνητοφωνημένες συνεντεύξεις μαζί με τα off the record σχόλια των φοιτητών και με τις παρατηρήσεις που είχαν συλλεχθεί, αποτελούν το πρωτογενές υλικό της έρευνας.Στη συνέχεια αναλύονται τα δεδομένα της έρευνας. Συνοψίζοντας παρατηρούμε ότι, μέσα σε όλες αυτές τις διαδικασίες και τις πρακτικές, το (κοινωνικό) φύλο των φοιτητών διέπει την συμπεριφορά τους, χαρακτηρίζει τις αντιδράσεις τους και διαφοροποιεί την οπτική τους σε σχέση με αρκετές παραμέτρους. Ωστόσο, η φοιτητική τους ιδιότητα είναι εκείνο το χαρακτηριστικό αυτών των ατόμων, το οποίο επιδρά με το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, τους εξισώνει, τους κατηγοριοποιεί στην ίδια διακριτή ομάδα. Έτσι, οι φοιτητές επαναδιαπραγματεύονται τους κοινωνικούς έμφυλους ρόλους τους και παρά τις όποιες έμφυλες διαφορές, οι συμπεριφορές τους σε γενικές γραμμές έχουν κοινή συνισταμένη.Η σημαντικότερη διάσταση των πρακτικών, μέσα από τις οποίες οι φοιτητές εξοικειώνονται με τον προσωπικό τους χώρο, είναι η κοινωνική «ενηλικίωσή» τους. Μέσα από την προσπάθεια διαχείρισης του χώρου τους - έστω και με κοινωνικά αντισυμβατικούς κανόνες - αυτό που συντελείται στην ουσία, είναι ο επαναπροσδιορισμός του ίδιου του εαυτού τους και της ταυτότητάς τους. Οι φοιτητές, μέσα από αυτή την εμπειρία επιτυγχάνουν την αποκοπή τους από την κοινωνική μονάδα του «νοικοκυριού», δηλαδή του πατρικού τους σπιτιού και την μετατροπή τους σε αυτόνομες κοινωνικές οντότητες.

The aim of the present study is to investigate, in a distinguishable social group, the students, two main issues: first the significations that these students give concerning the space in which they live at the duration of their study and second the relations that are developed between this space and the students. In other words this is an outline of process of constructing simultaneously (co-construction) the space where students live and also the students themselves. Therefore, here also, the domestic space functions as a "system of reference" that supplies the subjects with "places of recognition and identification" in the semantic of the self and the construction of gender identity.The collection of inquiring material became mainly with the method of "open-type" interviews, but also a small scale of participative field observation took place at the student’s homes. A list of indicative questions was used which the students could read before the interview starts. The interview’s material along with the off the record comments of students and the observations that had been collected, constitute the primary material of research. Then the data of research are analyzed. We can summarise by saying that, in all these processes and the practices, the gender of students conditions their behavior, characterizes their reactions and differentiates their view concerning many parameters. However, their student attribute is that characteristic of these individuals, which affects with the precisely opposite result, evens and categorizes them in the same distinguishable social group. Thus, the students re-negotiate their social gender roles and despite all the gender differences, their behaviors in general are common. The most important dimension of proceeding, through that the students familiarize itself with their personal space; is their social "adultness". Through the effort of management of their space - even with socially anticonventional rules - what takes place in the substance, is the redefinition of themselves and their identity. The students, through this experience achieve their cutting off from the social unit of "household", that is to say their fatherly house and their transformation in autonomous social entities.