Χώρος, μνήμη και ετερότητα στο κέντρο της Αθήνα: η "πλατεία Βικτωρίας" μέσα από τις αναπαραστάσεις των Ελλήνων

Abstract

Σκοπός της μεταπτυχιακής διατριβής είναι η διερεύνηση του χώρου και της "ταυτότητας" μιας γειτονιάς του κέντρου της Αθήνας, όπως είναι η "Πλατεία Βικτωρίας" όπου μέχρι πρόσφατα κατοικούσε η μεσοαστική τάξη. Συγκεκριμένα, καταγράφονται οι αντιλήψεις των ‘ντόπιων’ κατοίκων όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα μέσα από τις αλλαγές της χρήσης του χώρου της γειτονιάς τους αλλά και μέσα από τη συγκατοίκησή τους με τους μετανάστες που έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή. Η εργασία εξετάζει αναδρομικά τις χωρικές πολιτικές που έχουν ακολουθηθεί τα τελευταία 50 χρόνια στην περιοχή αυτή, τις σχέσεις των Ελλήνων κατοίκων με τον χώρο και το πώς προέκυψαν αυτές σε συνδυασμό με την αρχιτεκτονική, την πολιτική και την πολιτισμική οργάνωση των προηγούμενων χρόνων. Διερευνά, επίσης, ποιες είναι σήμερα οι αντιλήψεις των ‘ντόπιων’ σε σχέση με τους μετανάστες που κατοικούν στην περιοχή καθώς και την αντιμετώπιση του «άλλου» σε θέματα εθνότητας, φυλής, θρησκείας, φύλου και σεξουαλικότητας. Εξετάζονται, επίσης, θέματα που προβληματίζουν τους «ντόπιους» όπως είναι η εγκληματικότητα, η περιθωριοποίηση της ‘τρίτης ηλικίας’, η διατάραξη της «ευταξίας» στο χώρο, οι πολιτισμικές διαφορές, οι διακρίσεις, οι θύλακες, οι εντάσεις και οι περιχαρακώσεις που προκύπτουν εξαιτίας της συγκατοίκησης Ελλήνων και μεταναστών στην ευρύτερη περιοχή. Επιπρόσθετα ζητήματα: ο ρατσισμός, η εξέλιξη των χώρων κατανάλωσης στη γειτονιά, το πλανόδιο εμπόριο, οι παρεμβάσεις συλλογικών ομάδων, οι εθνικές εκλογές και οι χωρικές πολιτικές εκ μέρους του κράτους κατά τη περίοδο του 2012 που πραγματοποιείται η επιτόπια έρευνα.

The main purpose of this thesis is the research on the place and the ‘identity’ of a neighborhood in central Athens, i.e. “Victoria’s’ Square”, which until recently was inhabited by middle-class Greek people who now have a different view for their ‘own’ place because of their living side by side with immigrants. The research involves a retrospective study of the territorial policies of the last 50 years and how these evolved in combination with architectural, political and cultural changes. The work also examines the current perceptions of ‘locals’ about immigrants who are the new inhabitants of the area and the ways they treat the ‘others’, especially on matters like nationality, race, religion, sex and sexuality. Also, discussed are matters which trouble to Greek habitants, like crime, marginalization of old people, “improper” behavior in public, cultural differences, distinction, the enclaves, tensions, the exclusion of other groups of the society, as a result of this cohabitation of immigrants and Greeks in the region. Also discussed are: racism, the development of consumption spaces in the neighbourhood, the street vendors, the community intervention, the national elections and the space policy of the state during the year of 2012 during which the research was conducted.