Διερεύνηση της σχέσης παραγωγικότητας-αφθονίας ειδών σε κλίμακα τοπίου με τη βοήθεια Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών: η περίπτωση της Κρήτης

Abstract

Η κατανόηση των παραγόντων και των εμπλεκόμενων μηχανισμών που καθορίζουν τη χωρική διαβάθμιση της ποικιλότητας, όπως επίσης και η περαιτέρω διερεύνηση των σχέσεων της ποικιλότητας και των οικοσυστημικών λειτουργιών, αποτελούν καίρια ζητήματα για την επιστήμη της οικολογίας, και αποσκοπούν στην αποσαφήνιση των θεωριών που πλαισιώνουν τη μελέτη της ποικιλομορφίας της ζωής. Μια από τις κυρίαρχες υποθέσεις προς την κατεύθυνση αυτή είναι η ενεργειακή υπόθεση που υποστηρίζει ότι η ενέργεια παίζει σημαντικό ρόλο στον καθορισμό του πλούτου των ειδών σε περιφερειακό, κυρίως, επίπεδο (π.χ. Wright et al. 1993, Huston 1994, Mittelbach et al. 2001). Για την εκτίμηση της ενέργειας σε μια κλίμακα τοπίου χρησιμοποιείται η παραγωγικότητα, η οποία υποδηλώνει το ρυθμό με τον οποίο η ενέργεια ρέει μέσα από ένα οικοσύστημα μέσω του τροφικού δικτύου και περιγράφει μια οικοσυστημική λειτουργία. Η σχέση παραγωγικότητας-ποικιλότητας, αν και έχει διερευνηθεί αρκετά σε τοπική κλίμακα, παραμένει σχετικά ανεξερεύνητο πεδίο έρευνας όταν πρόκειται για χωρικές κλίμακες μεγαλύτερες από αυτές της δειγματοληπτικής επιφάνειας. Η εργασία αυτή, με περιοχή μελέτης το νησί της Κρήτης, διερευνά τη σχέση παραγωγικότητας-ποικιλότητας σε επίπεδο κλίμακας τοπίου με χρήση Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών και μοντέλων παλινδρόμησης. Τελικά, το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουμε, με βάση τα παραγόμενα αποτελέσματα, είναι ότι η παραγωγικότητα δεν αποτελεί καθοριστικό παράγοντα ελέγχου της αφθονίας των ειδών στην Κρήτη και ότι, τελικά, η συγκεκριμένη σχέση ελέγχεται περισσότερο από άλλους παράγοντες, όπως το δυναμικό νερού-ενέργειας και η ετερογένεια του τοπίου.