Συστήματα πληροφοριών για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων περιοχών.

Abstract

Η παράκτια ζώνη είναι η στενή ζώνη όπου συναντώνται η στεριά, ο αέρας και το υγρό στοιχείο και για το λόγο αυτό θεωρείται ιδιαίτερα ευαίσθητη, από οικολογική άποψη. Η σημασία των παράκτιων περιοχών είναι πολύ μεγάλη μια που χαρακτηρίζονται από μεγάλη ποικιλία φυσικών πόρων και ειδών χλωρίδας και πανίδας τα οποία χρήζουν ορθολογικής διαχείρισης και σχεδιασμού. Επιπλέον οι ακτές παρέχουν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης σε ένα ευρύ φάσμα ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Άλλωστε υπήρξαν οι περιοχές προτιμήσεις για εγκατάσταση και ανάπτυξη του ανθρώπου από αρχαιοτάτων χρόνων. Σήμερα συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και των οικονομικών δραστηριοτήτων τουλάχιστον για εκείνα τα έθνη που είναι παράκτια. Αυτή η σημαντικότητα και ο βαθμός ευαισθησίας που χαρακτηρίζει τα παράκτια οικοσυστήματα οδήγησε στη δημιουργία ειδικών πολιτικών διαχείρισης αλλά και ειδικών μεθοδολογιών που θα μπορούσαν να καταστήσουν δυνατή την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξή τους. Μια «μέθοδος» μελέτης τους είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων περιοχών, η οποία αποτελεί μια διαδικασία συνεχούς σχεδιασμού των δραστηριοτήτων και των πόρων των ακτών. Επιπλέον η συγκεκριμένη μέθοδος παρέχει και την δυνατότητα εκτίμησης και αξιολόγησης των πολιτικών που εφαρμόζονται κάθε φορά, έτσι ώστε όχι μόνο να αυξηθεί η εμπειρία πάνω σε τέτοια θέματα αλλά και να υπάρχει η δυνατότητα επανεξέτασης και αλλαγής των πολιτικών αν αυτές δεν θεωρηθούν ιδιαίτερα αποδοτικές. Λόγω του ότι μια τέτοια διαδικασία είναι απαιτητική και όσον αφορά την συλλογή ποιοτικών και ποσοτικών χωρικών και μη χωρικών πληροφοριών, είναι απαραίτητο να δημιουργείται μια βάση δεδομένων η οποία θα είναι δυναμική και θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σχεδιασμού. Μια τέτοια βάση δεδομένων δομείται με την χρήση των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών τα οποία τις τελευταίες δεκαετίες συνιστούν σημαντικό εργαλείο του σχεδιασμού και της διαδικασίας βιώσιμης διαχείρισης και εμφανίζουν σημαντική εξέλιξη παρέχοντας στον χρήστη όλο και περισσότερες ευκαιρίες και δυνατότητες. Από τον συνδυασμό των γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών με συστήματα/μοντέλα στήριξης αποφάσεων προκύπτει ένα δυναμικό εργαλείο, το οποίο υποστηρίζει και δεν αντικαθιστά τον άνθρωπο κατά τη διαδικασία λήψης απόφασης και της θεσμοθέτησης πολιτικής. Η ιδιαιτερότητα και η καινοτομία των Χωρικών Συστημάτων Στήριξης Αποφάσεων έγκειται στο γεγονός ότι δίνουν τη δυνατότητα της χωρικής ανάδειξης των επιπτώσεων των και των εναλλακτικών σεναρίων πριν αυτά επισημανθούν στο χώρο. Βέβαια εξίσου σημαντικές είναι και οι δυνατότητες ανανέωσης/ανατροφοδότησης του συστήματος με πληροφορία, καθώς και η παρακολούθηση των εφαρμοζόμενων πολιτικών. Η Ελλάδα είναι μια χώρα με εκτεταμένη ακτογραμμή και νησιωτικό χώρο όπου μεγάλο μέρος του πληθυσμού και των οικονομικά υγιών δραστηριοτήτων συγκεντρώνεται στις ακτές της. Επομένως κρίνεται σκόπιμη η δημιουργία ενός τέτοιου συστήματος με σκοπό την υποστήριξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και χάραξης πολιτικής προστασίας και βιώσιμης ανάπτυξης των ακτών. Κατά καιρούς έχουν πραγματοποιηθεί διάφορες προσπάθειες ανάπτυξης τέτοιων συστημάτων και στην χώρα μας. Στο τέλος της εργασίας αυτής διατυπώνεται μια πρόταση η οποία αναφέρεται στη δομή και τα χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχει ένα διέπουν το σύστημα.