Ο ρόλος των αγροτισσών στην προώθηση της βιωσιμότητας των γεωργικών συστημάτων, περιορισμοί και προοπτικές

Abstract

Η συμβολή των αγροτισσών στην αγροτική παραγωγή και ο ρόλος που διαδραματίζουν στην προώθηση της βιωσιμότητας των αγροτικών συστημάτων αποτελούν το αντικείμενο της παρούσας μελέτης, που στόχο έχει την διερεύνηση και ανάδειξη του ιδιαίτερου ρόλου που διαδραματίζουν οι αγρότισσες στον αγροτικό τομέα, δεδομένης της μακροχρόνιας μη αναγνώρισης του ρόλου τους και της υποβίβασης της θέσης τους στις αγροτικές κοινωνίες. Στην μελέτη δίνεται μια παγκόσμια επισκόπηση της θέσης της αγρότισσας, τόσο στις αναπτυσσόμενες όσο και στις αναπτυγμένες χώρες, όπου αναλύονται ιδιαίτερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες αγρότισσες σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Μέσα από τα έμφυλα θέματα που υπάρχουν στον γεωργικό τομέα αναδεικνύονται οι περιορισμοί που καθιστούν τις γυναίκες αγρότισσες σε μειονεκτική θέση όσον αφορά την πρόσβαση και τον έλεγχό τους σε καίριους παραγωγικούς πόρους. Υποστηρίζεται ότι μια περισσότερο έμφυλη ισότητα θα μπορούσε να επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα στην διαχείριση των παραγωγικών πόρων που σχετίζονται με την γεωργία, δεδομένου ότι οι αγρότισσες έχουν μια έμφυτη τάση προς την εφαρμογή περισσότερο βιώσιμων καλλιεργητικών πρακτικών. Αναλύονται στην συνέχεια οι τρόποι με τους οποίους οι αγρότισσες επιτυγχάνουν την γεωργική βιωσιμότητα μέσα από την διαχείριση της αγροτικής βιοποικιλότητας και την εφαρμογή διαφοροποιημένων αγροτικών συστημάτων, προσανατολισμένων στην συγκαλλιέργεια και την αμειψισπορά, και αποδεικνύεται πως οι τρόποι αυτοί επιτυγχάνουν τους τρεις στόχους της βιώσιμης γεωργίας, ήτοι, περιβαλλοντική ποιότητα, οικονομική απόδοση και κοινωνική υπευθυνότητα. Τέλος αναλύονται οι προοπτικές που μπορεί να υπάρξουν στον τομέα της βιώσιμης γεωργίας μέσω της ενδυνάμωσης του ρόλου των αγροτισσών σε αυτήν την κατεύθυνση και της εφαρμογής κατάλληλων αναπτυξιακών προγραμμάτων και πολιτικών ευαίσθητων σε έμφυλα θέματα, που θα αναδεικνύουν τις ιδιαίτερες ικανότητες, δεξιότητες και προτιμήσεις των αγροτισσών και θα τις καθιστούν ικανές να λαμβάνουν ενεργό συμμετοχή στην λήψη των αποφάσεων που σχετίζονται με την αγροτική τους εργασία και κατ’ επέκταση με την ίδια τους την ζωή.

The contribution of women farmers in rural production and the role that they play in the promotion of the sustainability of the agricultural systems are the subject of the present study, which objective is the appointment of the particular role that women farmers play in the rural sector, given the long-lasting non recognition of their role and their subordination in rural societies. In the study there is given a worldwide review of women farmers position, both in developing and developed countries, where the problems that women farmers face in various regions of the planet are particularly analyzed. Through the gendered issues that exist in the agricultural sector, the restrictions that render women farmers in unfavourable position with regard to the access and their control over vital productive resources are elected. It is supported that a more gendered equality could involve better results in the management of agricultural productive resources, since women farmers have an innate tendency to the application of more sustainable farming practices. Consequently, the ways by which women farmers achieve agricultural sustainability through the management of agricultural biodiversity and the application of diversified farming systems, directed to mixed cropping and shifting cultivation are analyzed, and there is proved that these ways achieve the three objectives of sustainable agriculture namely, environmental quality, economic efficiency and social responsibility. Finally, the prospects that can exist in sustainable agriculture sector are analyzed through the empowerment of women farmers role in this direction and the application of appropriate development programs and gender sensitive politics, that will elect the particular capabilities, skills and preferences of women farmers and will render them capable of taking active participation in the decision-making that relates with their rural work and their own life.