Στάσεις και αναπαραστάσεις μαθητών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ρόδου για την έννοια του οικοσυστήματος και τη διαχείρισή του

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση των αντιλήψεων των μαθητών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για την έννοια του οικοσυστήματος και την διαχείρισή του. Η μελέτη των αντιλήψεων των μαθητών έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και σημασία για τις διαδικασίες μάθησης στο σχολείο. Οι εκπαιδευτικοί, σύμφωνα με τις αρχές του Κονστρουκτιβισμού, οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τις αντιλήψεις και τον τρόπο σκέψης των μαθητών τους, έτσι ώστε να οργανώνουν την διδασκαλία τους με τρόπο που να γίνονται κατανοητές οι επιστημονικές γνώσεις που διδάσκουν.Ως ερευνητικό εργαλείο συλλογής των δεδομένων της παρούσας έρευνας χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της ημιδομημένης συνέντευξης. Χρησιμοποιήθηκαν ατομικές ημιδομημένες συνεντεύξεις σε πληθυσμό τριάντα μαθητών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Οι ερωτήσεις της συνέντευξης εστιάζονται στους εξής επιμέρους άξονες: οικοσύστημα, σχέσεις μεταξύ των οργανισμών στο οικοσύστημα, αποικοδόμηση, οικοσύστημα και ανθρώπινες δραστηριότητες καθώς και ορθή διαχείριση των οικοσυστημάτων. Η μέθοδος ανάλυσης που χρησιμοποιήθηκε για την ανάλυση των συνεντεύξεων ήταν η ανάλυση του περιεχομένου.Από την ανάλυση του υλικού διαπιστώθηκε ότι οι αντιλήψεις των μαθητών για την έννοια του οικοσυστήματος και την διαχείρισή του έχουν καθαρά διαισθητικό χαρακτήρα. Ειδικότερα, οι μαθητές εστιάζουν σε πολύ συγκεκριμένα γνωρίσματα του οικοσυστήματος παρουσιάζοντάς τα ως το σύνολο των γνωρισμάτων και των διαστάσεων αυτής της έννοιας, χωρίς να αναφέρονται οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μερών που απαρτίζουν ένα οικοσύστημα. Ερμηνεύουν τα φαινόμενα με βάση τις εμπειρίες τους και οι περισσότεροι δεν έχουν κατανοήσει ότι υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ περιβάλλοντος και ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Δεν έχουν κατανοήσει ότι το περιβάλλον είναι ένα δυναμικό και εξελισσόμενο σύστημα που οργανώνεται από τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στο καθένα και σε όλα τα στοιχεία που το συγκροτούν, βιολογικά και φυσικοχημικά.

The aim of the present essay is to elaborate on the perceptions of students of the Primary Education regarding the ecosystem and its management. The study of the students’ perceptions seems to be very important regarding the learning procedures at school. The teachers, according to the basic principles of Constructivism, should take into consideration the perceptions and the way of thinking of students in order to organise their teaching method so that their scientific knowledge will be transmitted in an understandable way. The semi structured interview was used as a research tool to collect data for this essay. The interviews were applied individually to thirty students of Primary Education. The questions are focused on the following points: ecosystem, interaction between the organisms and the ecosystem, composition, ecosystem and human activities as well as logical usage of the ecosystem. The analysis method used for the interviews’ analysis was the content analysis. It was established through the material analysis that the students’ perceptions related to the idea of the ecosystem and its usage are purely intuitive. More specifically, students focus on certain characteristics of the ecosystem, identifying them as a whole of features, without referring to the interaction of the factors making an ecosystem. They are usually interpreting the phenomena according to their experiences and most of them have evidently not realised that there is an interaction between ecosystem and human activities. They haven’t still realised that the environment is a dynamic and developing system that is based on the interaction between each and all the elements and the factors making this system in terms of biology, physics and chemistry.