Συγκριτική προσέγγιση των θεωριών των μέσων : επιδράσεις, συνέπειες για την παιδαγωγική δράση και εκπόνηση σχεδίων διδσκαλίας

Abstract

Τα νέα Μέσά (όπως, π.χ. της τηλεόρασης, του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή, του διαδικτύου, κ.α) αποτελούν ένα νέο πεδίο έντονου προβληματισμού και παιδαγωγικού διαλόγου. Η αναγκαιότητα της παιδαγωγικής δράσης αναφορικά με τα νέα Μέσα προκύπτει τόσο από τις κατευθύνσεις της ευρωπαϊκής εκπαιδευτικής πολιτικής που συμπεριλαμβάνουν τη λεγόμενη ψηφιακή δεξιότητα ως μια από τις απαιτούμενες οκτώ δεξιότητες κλειδιά που θα πρέπει να καλλιεργηθούν κατά τη διάρκεια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, όσο και από το νέο ρόλο των Μέσων ως φορέων μάθησης και κοινωνικοποίησης. Η παρούσα μελέτη έχοντας ως στόχο να συνεισφέρει στο παιδαγωγικό διάλογο που διεξάγεται για τα νέα Μέσα, επιχειρεί πρώτον, μέσω της συγκριτικής προσέγγισης τεσσάρων θεωριών των Μέσων (ΜcLuhan, Postman, Luhmann, Enzensberger) να μελετήσει τη φύση και τη λειτουργία των Μέσων και βάσει αυτή της μελέτης να εξάγει συμπεράσματα για το προσανατολισμό της παιδαγωγικής δράσης σε σχέση με τα νέα Μέσα και δεύτερον, σύμφωνα με τα εξαγόμενα συμπεράσματα να καταθέσει προτάσεις παιδαγωγικών δράσεων που να προσανατολίζονται προς την προτεινόμενη από την μελέτη παιδαγωγική κατεύθυνση. Συγκεκριμένα τα συμπεράσματα της παρούσας μελέτης είναι: πρώτον ότι θα πρέπει αποτελέσουν αντικείμενο της παιδαγωγικής δράσης τα ίδια τα Μέσα και όχι τα μηνύματα που αυτά μεταφέρουν ή αποκλειστικά η χρήση τους και δεύτερον, ότι η παιδαγωγική δράση θα πρέπει να στοχεύει στην καλλιέργεια τέτοιων δεξιοτήτων που θα επιτρέψουν στο άτομο 1) να αντιληφθεί τα Μέσα, όχι ως παράθυρα στον κόσμο αλλά ως συγκεκριμένες προβολές της πραγματικότητας 2) να επιλέξει και να νοηματοδοτήσει τα μιντιακά περιεχόμενα που του προβάλλονται. 3) να παράγει το ίδιο διαφορετικά είδη μιντιακών περιεχομένων.