Aspects of the Egyptian-Canaanite relations in the late bronze age as reflected on scarabs

Abstract

Η δεύτερη χιλιετία π.Χ και πιο συγκεκριμένα, τέλη της Μέσης (1650-1550 π.Χ) και αρχές της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (1550-1070 π.Χ), χαρακτηρίζεται από δυο σημαντικά γεγονότα: α) την εγκατάσταση των Υξώς στην Αίγυπτο και β) τη στρατιωτική και διοικητική παρουσία της Αιγύπτου στην Χαναάν ως μια μορφή έκφρασης της ιμπεριαλιστικής πολιτικής που ακολούθησε στην Χαναάν κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, ειδικά μετά την βασιλεία του Τούθμωσις Γ’. Παρά το γεγονός ότι οι σχέσεις Αιγύπτου-Χαναάν αντικατοπτρίζονται σε αρκετά ζητήματα της Εγγύς Ανατολής και του Αιγυπτιακού πολιτισμού, οι σκαραβαίοι μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο, παρέχοντας στοιχεία για την ανάδειξη και την ερμηνεία αυτών των σχέσεων. Τη δεύτερη ενδιάμεση περίοδο, οι Υξώς διατήρησαν εμπορικές και πολιτισμικές σχέσεις με την Χαναάν και εισήγαγαν σχέδια της Μέσης Εποχής του Χαλκού στην Αίγυπτο. Μετά την εκδίωξη των Υξώς από την Αίγυπτο και την κατάκτηση της Χαναάν από τους Αιγυπτίους δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που αφορά τον ‘’αρχαϊσμό΄΄ των μοτίβων της Μέσης Εποχής του Χαλκού, καθώς η Αίγυπτος εισήγαγε Αιγυπτιακούς σκαραβαίους στην Χαναάν. Εστιάζοντας στο ιστορικό πλαίσιο της Αιγύπτου και της Χαναάν είναι πιθανόν να διασαφηνιστούν οι σχέσεις των δυο περιοχών και το πώς η ‘’σκιά’’ του Αιγυπτιακού ιμπεριαλισμού αντανακλάται στους σκαραβαίους κατά την περίοδο της Ύστερης Εποχής του Χαλκού. Στηριζόμενοι στα σχέδια, την εικονογραφία και το ευρύτερο πλαίσιο των σκαραβαίων μπορούν να αποδειχθούν οι πολιτισμικές ανταλλαγές και των δυο περιοχών, οι Αιγυπτιακές και Χαναανίτικες θεότητες που εμφανίζονται αυτή τη περίοδο, το θρησκευτικό περιεχόμενο της Χαναάν και το τεχνολογικό επίπεδο που κατάφερε να αποκτήσει υπό την Αιγυπτιακή επίβλεψη. Οι κύριοι στόχοι της διπλωματικής εργασίας είναι η ανάδειξη των σχέσεων μεταξύ της Αιγύπτου και Χαναάν, μέσα από την ανάλυση του ιστορικού πλαισίου των δυο περιοχών. Επίσης, η καταγραφή των Χαναανίτικων επιρροών στους Αιγυπτιακούς σκαραβαίους και των Αιγυπτιακών επιρροών στους Χαναανίτικους σκαραβαίους. Τέλος, η ανάδειξη των Αιγυπτιακών και Χαναανίτικων θεοτήτων, μέσα από την κατηγοριοποίηση των θεοτήτων χρονολογικά και με ποιο τρόπο ερμηνεύονται στην Αιγυπτιακή και Χαναανίτικη εικονογραφία κατά την Μέση και Ύστερη Εποχή του Χαλκού, ιδιαίτερα στην περίπτωση των Συρο-παλαιστινιακών θεοτήτων. Οι Συρο-παλαιστινιακές θεότητες θα αναφερθούν, αναλύοντας τις ιδιότητες τους στην Χαναάν και την Αίγυπτο και παρουσιάζοντας ποσοτικούς πίνακες που αφορούν την διάδοση τους στον υλικό πολιτισμό.