Έλεγχος της περιβαλλοντικής συνιστώσας της βενθικής μακροπανίδας στην πιθανή εξόρυξη υποθαλάσσιοων αδρανών υλικών στον όρμο Αφάντου (Ρόδος)

Abstract

Ο κόλπος Αφάντου της βορειοανατολικής Ρόδου αποτελεί περιοχή για πιθανή μελλοντική εξόρυξη υποθαλάσσιων αδρανών υλικών. Στην παρούσα εργασία δίνονται οι πληροφορίες για την υφιστάμενη κατάσταση των μακροβενθικών συνευρέσεων που αναπτύσσονται σε κινητό υπόστρωμα της υποπαραλιακής ζώνης. Αντικείμενο της εργασίας είναι η μέτρηση της αφθονίας των ειδών, ο προσδιορισμός της ποικιλότητας των συνευρέσεων της βενθικής μακροπανίδας καθώς και η διερεύνηση της δομής και λειτουργίας αυτών. Επίσης προσδιορί- ζεται η παρούσα κατάσταση της ιζηματολογίας του πυθμένα. Τα δεδομένα που παρουσιάζονται στην παρούσα εργασία συλλέχθηκαν στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «ΘΑΛΗΣ-MARE» του ΕΚΠΑ, ενώ τμήμα των βυθομετρικών δεδομένων συλλέχθηκε από τα ερευνητικά προγράμματα «Ενυδρείο Ρόδου» και «SARGE-B» του ΕΛΚΕΘΕ. Πραγματοποιήθηκαν τρεις επιστημονικοί πλόες του Πλοίου Επιστημονικών Εφαρμογών (Π/ΕΕ) ΑΛΚΥΩΝ για να αποκτηθούν βαθυμετρικά δεδομένα, σεισμικές τομογραφίες υψηλής διακριτικότητας και δείγματα επιφανειακών ιζημάτων.

Η εξόρυξη υποθαλάσσιων αδρανών υλικών συμβάλει στη μείωση του πλούτου ειδών, της αφθονίας και της βιομάζας. Επηρεάζει τις βιοκοινωνίες και τις βιολογικές διαδικασίες τροποποιώντας το φυσικό περιβάλλον του πυθμένα. Οι βενθικές κοινωνίες μπορεί να καταστραφούν στην περιοχή της εξόρυξης αλλά το αιωρούμενο ίζημα μπορεί να προκαλέσει ζημιές και πέρα από την περιοχή της εξόρυξης. Όμως αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι περιοχές ανεπηρέαστες από την εξόρυξη μπορούν να λειτουργήσουν ως πηγή για αποίκιση της περιοχής εξόρυξης.

Η παρούσα εργασία θα μπορούσε (α) να χρησιμοποιηθεί ως άξονας αναφοράς στη διαχείριση ενός σχεδίου πιθανής μελλοντικής εξόρυξης υποθαλάσσιων αδρανών υλικών στην περιοχή και να συντελέσει στην απαιτούμενη συστηματική παρακολούθηση (monitoring) κατά τη διάρκεια αλλά και μετά από την εξόρυξη και (β) να βοηθήσει στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο του παράκτιου / θαλάσσιου αναπτυξιακού σχεδιασμού της ευρύτερης περιοχής.