Η ίδρυση και στελέχωση των πρώτων μόνιμων οθωμανικών πρεσβειών στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες (τέλη 18ου αιώνα)

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία αποτελεί μία μελέτη του τρόπου με τον οποίο η Οθωμανική Αυτοκρατορία ξεκινά σταδιακά να υιοθετεί μεθόδους μόνιμης διπλωματίας, ως μέρος του μεταρρυθμιστικού προγράμματος του Σελίμ Γ’. Στόχος είναι να καταδειχθεί η σημασία των πρώτων μόνιμων οθωμανικών πρεσβειών στο μετασχηματισμό του οθωμανικού κράτους και κατ’ επέκταση της κοινωνίας. Και τούτο διότι οι πρώτες μόνιμες οθωμανικές πρεσβείες δεν ανέλαβαν απλώς την μόνιμη αντιπροσώπευση ενός κράτους, εν προκειμένω της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά ταυτόχρονα εκπλήρωναν πολλαπλούς στόχους. Ως εκ τούτου, η εργασία επιχειρεί να συμβάλλει στην πληρέστερη κατανόηση της διαλεκτικής σχέσης ανάμεσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τα χριστιανικά κράτη της Ευρώπης. Ωστόσο, η μελέτη της ίδρυσης των πρώτων μόνιμων πρεσβειών επιτρέπει να φανεί μια σειρά από επιμέρους ζητήματα σχετικά με τη διαδικασία επιλογής των ατόμων που θα τις στελεχώσουν, τα δίκτυα που ενεργοποιούνται για τον σκοπό αυτό, καθώς επίσης και τον τρόπο που ορίζονται οι διακρατικές σχέσεις στη βάση ενός καθορισμένου διπλωματικού πρωτοκόλλου. Παρ’ ότι ο 18ος αιώνας σύμφωνα με παλαιότερες ιστοριογραφικές προσεγγίσεις θεωρείται ως μια περίοδος καταφανούς παρακμής, στην πραγματικότητα, το κεντρικό κράτος βρίσκεται ήδη σε ένα μεταβατικό στάδιο όπως τεκμαίρεται από τη φύση του μεταρρυθμιστικού προγράμματος της «Νέας Τάξης» και συγκεκριμένα ό,τι αφορά τις μεταρρυθμίσεις στο πεδίο της διπλωματίας. Επομένως, επιμέρους στόχος της παρούσας εργασίας είναι να συζητηθούν τα αποτελέσματα των διπλωματικών μεταρρυθμίσεων και ο τρόπος με τον οποίο η παρουσία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο ευρωπαϊκό διπλωματικό σύστημα τον ύστερο 18ο αιώνα συνέβαλε στην αναδιαμόρφωση του οθωμανικού κεντρικού κράτους και ιδιαίτερα της οθωμανικής γραφειοκρατίας.