Δέχομαι/ Δεν δέχομαι: οι λόγοι που κρίνουν την απόφαση υπέρ ή κατά της σύναψης γάμου και οι σημασίες του θεσμού για τους νέους της Αθηναϊκής κοινωνίας

Abstract

Γιατί παντρεύονται οι νέοι σήμερα; Αυτό είναι το φαινομενικά απλό αλλά ουσιαστικό ερώτημα που αποπειράται να διαλευκάνει η παρούσα εργασία. Μέσα από 9 εκτενείς συνεντεύξεις ατόμων άνω των 30, μελών της μεσαίας κοινωνικής τάξης και κατοίκων Αθηνών και αντιπαραβάλλοντας με στοιχεία και διαπιστώσεις από τη διεθνή βιβλιογραφία στους τομείς της ανθρωπολογίας, της κοινωνιολογίας και της ψυχολογίας η έρευνα που διεξήχθη αποκρυσταλλώνει τις ποικίλες νοηματοδοτήσεις που συνοδεύουν τον θεσμό του γάμου στην σύγχρονη ελληνική αντίληψη και επισημαίνει τα κίνητρα που οδηγούν σε ή αποτρέπουν από την πρακτική του γάμου το σύγχρονο υποκείμενο. Ο γάμος αποτελεί και σήμερα την επικρατούσα επιλογή στη δρομολόγηση της προσωπικής ζωής των νέων. Συνιστά έναν θεσμό που ανθίσταται στις ραγδαίες κοινωνικές αλλαγές χάρη στην πολυλειτουργικότητά του και σε καίριους εσωτερικούς μετασχηματισμούς που τον καθιστούν αναγκαίο και επιθυμητό διαχρονικά. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας ο θεσμός του γάμου απαντά συνδυαστικά σε σημαντικές κοινωνικές αλλά και σε βαθιά υπαρξιακές ανάγκες, και για αυτό εξακολουθεί να επιλέγεται. Άλλωστε ο γάμος είναι και σήμερα αντιληπτός ως μια μεγάλη ιδέα και ένα ιδανικό προς κατάκτηση, υπό την προϋπόθεση ότι ο τυπικός τίτλος επενδύει μια ουσιαστική, ποιοτική συντροφική σχέση. Ωστόσο η έρευνα ανέδειξε ότι ο θεσμός ενέχει αντιφάσεις που σχετίζονται με την αυτοαντίληψη του σύγχρονου υποκειμένου ως ανεξάρτητου, αυτεξούσιου όντος, ιδιότητες ασυμβίβαστες με το σχήμα του παραδοσιακού γάμου. Και εκεί έγκειται η διαπίστωση της δυναμικής μεταμόρφωσης του γάμου, προκειμένου να περικλείει τους εαυτούς και την αναδυόμενη ερωτική/ συντροφική σχέση της ύστερης νεωτερικότητας.

Why do young people marry today? The present study aims to illuminate this apparently simple, yet essential question. The research included the extensive interviews of 9 individuals in their 30's and 40's, middle class and residents of the city of Athens. The interview findings were juxtaposed to the conclusions drawn from international bibliography from the disciplines of Anthropology, Sociology and Psychology. The subsequent analyses brings forth the diverse notions that accompany the institution of marriage in the modern greek mentality, and points out the motives that lead the modern subject to consent with or reject marriage. Marriage is still the prevailing choice in the personal life schedule. It stands as an institution that endures the radical social changes thanks to its multifunctionality and to timely internal transformations that render it all-time necessary and desirable. According to the research findings the institution of marriage addresses both important social, as well as existential needs, and thus it is still the most popular choice. Besides, marriage is even today conceived as a great idea and as an ideal to pursue, on the condition that the typical title invests a substantial, quality relationship. Nevertheless, the study revealed that the institution entails contradictions owed to the self- conception of the modern subject as an independent and autonomous being, properties that are regarded compromised by the idea of the traditional marriage. Thus it may be deduced that marriage is undergoing a dynamic transformation in order to encompass the selves and the emerging love/intimacy relationship of Late Modernity.