Ο Eρημίτης του Ι.Α. Βρετού και Ο Πέτρος ή Ο Ελληνόπαις του Δημοτικού σχολείου του Α.Π. Βλαστού: βιβλία για παιδιά του 19ου αιώνα: παιδαγωγικές, εκπαιδευτικές και λογοτεχνικές προεκτάσεις

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση των διδακτικών βιβλίων του 19ου αιώνα: Ο Ερημίτης του Ι.Α.Βρετού και Ο Πέτρος ή ο Ελληνόπαις του Δημοτικού Σχολείου του Α.Π. Βλαστού ώστε να αναδειχθούν οι παιδαγωγικές αντιλήψεις της εποχής, τα λογοτεχνικά χαρακτηριστικά και η ιδεολογία που εκφράζουν. Στο πρώτο μέρος της εργασίας εξετάζονται τα θεωρητικά ζητήματα που συνδέονται με την έρευνά μας, όπως το οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο της εποχής που γράφτηκαν τα βιβλία, οι αρχές της εκπαίδευσης τον 19ο αιώνα, η έννοια της παιδικής ηλικίας και το παιδί, η ταυτότητα της Παιδικής Λογοτεχνίας και τα χαρακτηριστικά της, ο ρόλος της ιδεολογίας στα κείμενα Παιδικής Λογοτεχνίας. Τέλος, παρουσιάζεται το μεθοδολογικό εργαλείο που χρησιμοποιήσαμε για την πραγματοποίηση της έρευνας. Ως καταλληλότερη μέθοδο επιλέξαμε την ποιοτική ανάλυση περιεχομένου. Στο δεύτερο μέρος, ακολουθεί η ανάλυση των έργων του Ι.Α.Βρετού και του Α.Π. Βλαστού. Οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για δύο συγγραφείς που με τη γραφή τους προσπαθούν να πλησιάσουν τον “υπό κατασκευή” κόσμο του παιδιού, του νέου αναγνώστη, ωστόσο χωρίς να ανανεώνουν τόσο το περιεχόμενο όσο και τη μορφή της πρώιμης Παιδικής Λογοτεχνίας. Υπηρετούν πιστά τον ηθικοδιδακτισμό της εποχής τους χωρίς να διαφοροποιούνται ιδεολογικά και να εντυπωσιάζουν τον σύγχρονο αναγνώστη με ανατροπές και ανανεωτική διάθεση.

The purpose of this paper is to investigate 19th-century didactic books: The Hermit of I. A. Vretos and Petros or the Greek of the Primary School of A. P. Vlastos, in order to highlight the pedagogical perceptions of the time, the literary characteristics and the ideology they express. The first part of the thesis examines the theoretical issues related to our research, such as the social, political and social context of the book’s era, the principles of education in the 19th century, the concept of childhood and the child, the identity of Children's Literature and its characteristics and the role of ideology in the texts of children's literature. Also, we present the methodological tool used to carry out the research. As the most appropriate method, we chose the qualitative content analysis. In the second part, the analysis of the works of I. Α.Vretos and A.P. Vlastos leads us to the conclusion that both writers try with their writing to approach the "under construction" world of the child, the new reader, but without renewing either the content or the form of Early Childhood Literature. They faithfully service the didactic morality of their epoch without ideological differentiation and impressing the modern reader with a revisionist temperament.