Κριτική επισκόπηση των τεχνολογιών ηλεκτρονικής ταυτοποίησης για συστήματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης

Abstract

Σε αρκετά κράτη η υιοθέτηση της ηλεκτρονικής ταυτότητας και γενικότερα τεχνικών πιστοποίησης των ατόμων έχουν σχετικά περιορισμένη επιτυχία και μικρή διείσδυση χρήσης από τους πολίτες των κρατών (Goodstadt et al., 2015). Ωστόσο, η ηλεκτρονική ταυτοποίηση αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ασφαλή αναγνώριση των χρηστών, για την εφαρμογή ψηφιακών υπογραφών και αποτελεί σημαντικό τμήμα της ανάπτυξη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της παροχής ασφαλών ηλεκτρονικών υπηρεσιών στους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Κατόπιν, μελέτης των εφαρμοζόμενων συστημάτων ταυτοποίησης σε έντεκα κράτη της υφηλίου, διαπιστώνεται η ευρεία διάδοση χρήσης έξυπνων καρτών και χρήσης μυστικού κωδικού (PIN) ως μέσο ταυτοποίησης των πολιτών, καθώς επίσης και η τάση παροχής δυνατότητας ταυτοποίησης των πολιτών με τη χρήση κινητών τηλεφώνων με την ενσωμάτωση βιομετρικών δεδομένων πιστοποίησης ταυτότητας. Από την ίδια μελέτη διαπιστώνεται η αποφυγή εφαρμογής διαδικασιών επαλήθευσης χρήστη ενός μόνο παράγοντα, όπως η αποκλειστική χρήση κωδικών πρόσβασης, καθώς επίσης και η περιορισμένη διάδοση χρήσης συστημάτων ταυτοποίησης με βάση ιδιότητες των ατόμων, η οποία διαπιστώθηκε μονάχα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Νέα τάση στον τομέα της πληροφορικής αποτελούν οι τεχνολογίες υπολογιστικής νέφους, η εξέλιξη των οποίων αποτελούν σε αρκετές περιπτώσεις πηγή ιδεών για την εξέλιξη εθνικών συστημάτων ταυτοποίησης πολιτών. Επίσης, μια νέα τάση στον τομέα της ταυτοποίησης των ατόμων αποτελεί η χρήση συμπεριφορικών βιομετρικών δεδομένων, καθώς επίσης και η πολυτροπική επαλήθευση ταυτότητας με τη συνδυαστική χρήση συμπεριφορικών βιομετρικών δεδομένων και άλλων παραδοσιακών μεθόδων ηλεκτρονικής ταυτοποίησης. Τέλος, η ενσωμάτωση στις εφαρμοζόμενες λύσεις ηλεκτρονικής ταυτοποίησης των ατόμων της τεχνολογίας blockchain, δύναται να προστατεύσει την ιδιωτικότητα των χρηστών και εν μέρει να περιορίσει την ανάγκη θέσπισης παρόχου ταυτοποίησης των ατόμων. Όσον αφορά τη χώρα μας συστήνεται η προσαρμογή της σχεδίασης των ιστότοπων παροχής υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, προκειμένου εκείνοι να είναι φιλικοί σε πρόσβαση μέσω κινητών τηλεφώνων, ακολουθώντας τις σύγχρονες τάσεις και τις προτιμήσεις των πολιτών της χώρας. Επίσης, συστήνεται η αποφυγή εγκατάστασης ειδικών λογισμικών ή χρήση ειδικών συσκευών για τη δυνατότητα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης των πολιτών, καθώς ανάλογες απαιτήσεις έρχονται σε αντίθεση με τις ψηφιακές δεξιότητες των Ελλήνων, όπως καταγράφονται σε σχετικές έρευνες της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Τέλος, συστήνεται η χρήση της νέα κάρτας ταυτότητας των πολιτών με ενσωματωμένα βιομετρικά δεδομένα, που αναμένεται να δοθεί στους πολίτες της χώρας τα επόμενα έτη, ως καθολικού μέσου ταυτοποίησης των πολιτών, δίνοντας τέλος στο ρόλο του Taxisnet ως εθνικό μεσίτη ταυτοποίησης. Οι σχετικές προτάσεις είναι σε συμφωνία με τις γενικές αρχές και γενικές απαιτήσεις της Διακήρυξης του Ταλίν που ψηφίστηκε πρόσφατα (2017) από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και προσδιορίζει απαιτήσεις λειτουργίας και σχεδίασης εθνικών συστημάτων ταυτοποίησης.